Strijdbare Soedanese demonstranten klagen Nederlandse overheid aan wegens collaboratie met dictator Al-Bashir (beeldverslag)

Vanmiddag demonstreerden in Den Haag zo’n vijftig mensen, voornamelijk Soedanese vluchtelingen en ook enkele witte Nederlanders, tegen de dreigende deportatie van vluchtelingen naar Soedan. De actie vond buiten in de sneeuwstorm plaats, voor de ingang van het ministerie van Veiligheid en Justitie, en was georganiseerd door We Are Here, Darfur Union, Democratic Member, Umma Partij, Sudanese Democratic Forum en Nuba Mountains Solidarity Abroad.

De sprekers tijdens de actie hielden gloedvolle en strijdbare betogen tegen het beleid van migratiebeheersing en tegen de schending van de mensenrechten, zowel door de Soedanese overheid als door de Nederlandse overheid. “Geen man, geen vrouw, geen mens is illegaal!”, “Down, down IND, wake up, wake up, refugees!”, “We are here and we will fight, for freedom of movement is everybody’s right!” waren enkele van de leuzen van de demonstranten.

Geheime dienst

“Wij roepen de Nederlandse overheid op om samenwerking met het criminele regime van Soedan en de gezochte dictator Al-Bashir te stoppen”, aldus de organisaties in hun aankondiging voor de demonstratie. “We roepen de Nederlandse overheid op om het beleid van de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) en Dienst Terugkeer en Vertrek (DTV) ten aanzien van Soedan te herzien, aangezien zij de consequenties van deze deportaties ernstig onderschatten. We roepen het ministerie van Justitie en Veiligheid en de DTV op om te stoppen met het deporteren van onze broeders naar Soedan en hen vrij te laten.”

Op 7 december is het de DTV helaas gelukt om een vluchteling naar Soedan te deporteren. “Hij is direct na aankomst in Khartoum door de Nederlandse autoriteiten overgedragen aan de Soedanese autoriteiten. Wij hebben sindsdien niks meer van hem vernomen en maken ons grote zorgen om hem. Vijf van onze broeders zitten momenteel in vreemdelingendetentie in Nederland in afwachting van hun deportatie. Wij vrezen voor hun leven.”

Volgens de organisaties houdt de National Security and Intelligence Service (NISS), de geheime dienst van Soedan, Soedanezen buiten Soedan “nauwlettend in de gaten”. In het bijzonder Soedanezen in Nederland, omdat het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag is gevestigd. Het ICC wil dictator Al-Bashir namelijk vervolgen wegens oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Rights Watch melden dat de mensenrechtensituatie in Soedan onverminderd slecht is. Er vinden op grote schaal willekeurige arrestaties plaats en de NISS is berucht om het martelen en vermoorden van gevangenen.

Woorden en daden

“In lijn met hun overheidsinstructies beschouwen de Soedanese douane en luchthavenpolitie het aanvragen van politiek asiel als landverraad”, aldus de organisaties. Ze wijzen erop dat Soedanezen die langere tijd buiten Soedan zijn geweest en het land daarna binnenkomen met een noodpaspoort, al bij voorbaat verdacht zijn in de ogen van de Soedanese autoriteiten. “Zij worden ondervraagd, gevangen genomen, gemarteld, verkracht of zelfs vermoord. Enkele jaren geleden werd een broeder gedeporteerd uit Nederland naar Soedan. Hij heeft het overleefd, maar heeft zwaar geleden en bevindt zich nog steeds in een kritieke situatie.”

Op papier erkent ook de Nederlandse overheid dat de mensenrechtensituatie in Soedan slecht is, getuige het ambtsbericht over Soedan van het ministerie van Buitenlandse Zaken dat in de zomer van 2017 verscheen. Maar de daden van de DTV tegen Soedanese vluchtelingen gaan een heel andere richting uit dan de woorden van het ambtsbericht. Jarenlang vonden er nauwelijks deportaties naar Soedan plaats, maar dat lijkt dit jaar te zijn veranderd.

In mei werd een levensgevaarlijke deportatie van een Soedanees nog voorkomen dankzij een intensieve steuncampagne van diverse Soedanese organisaties. In oktober verwelkomde de DTV een officiële overheidsdelegatie uit Soedan, waarbij afspraken werden gemaakt over toekomstige uitzettingen. En nu dreigen meerdere vluchtelingen door de DTV te worden overgeleverd aan de beulen van het regime van Al-Bashir.

Tijdens de demonstratie overhandigden de organisaties een brief aan het ministerie van Veiligheid en Justitie. Daarin wordt nogmaals onderstreept hoezeer de Nederlandse overheid de gruwelijkheden in Soedan miskent door doodleuk vluchtelingen naar dat land te gaan deporteren en daarmee hun leven op het spel te zetten. In de brief wordt er bovendien op gewezen hoe cynisch het is dat Soedanese vluchtelingen door de Nederlandse overheid dreigen te worden gedeporteerd, terwijl er een arrestatiebevel loopt van het in Nederland gevestigde ICC tegen de dictator van Soedan.

Harry Westerink