Studenten in verzet tegen afschaffing van studiefinanciering
Volgens Bussemaker is dat eerlijk, want nu moeten “lage inkomens via de belastingen de opleiding betalen van degene die na een studie anderhalf tot twee keer meer gaat verdienen”. Deze redenering heb ik al vaker voorbij zien komen. Zo zei PvdA-er Wouter Bos ooit dat “de slager om de hoek nu mee betaalt aan de studie van een advocaat”. Die argumentatie deugt van geen kant. Stel dat een student het inderdaad schopt tot advocaat, dan verdient hij of zij inderdaad meer dan die slager, en dus betaalt hij of zij ook meer belasting. Dan zou je beter kunnen stellen dat de advocaat via de belastingen zijn of haar studie weer terugbetaalt aan de overheid. Die slager heeft daar niets meer mee te maken.
Waar ik me bij deze argumentatie nog meer aan irriteer, is de stellingname dat studenten na hun studie meer zouden gaan verdienen. Volgens Bussemaker is dat blijkbaar een feit, maar mijn persoonlijke ervaringen leren me dat dat helemaal niet het geval hoeft te zijn. Ik ben zelf een jaar geleden afgestudeerd aan een universiteit en ben sindsdien werkloos. En met mij zijn er nog zoveel andere afgestudeerden die geen uitzicht hebben op een baan. Dat is al vervelend genoeg, maar dankzij Bussemaker en haar vriendjes moeten toekomstige afgestudeerden zich ook nog eens extra druk maken om hun torenhoge studieschuld.
Bedrijfsleven
Want hoog wordt die schuld zeker. Momenteel is de gemiddelde studieschuld vijftienduizend euro. Volgens Bussemaker zal die schuld door het leenstelsel stijgen naar eenentwintigduizend euro. Eenentwintigduizend euro schuld, alsof dat niets is! Haar schatting blijkt ook nogal aan de lage kant te zijn. NRC-next berekende eerder dat het gemiddelde leenbedrag voor uitwonende en thuiswonende studenten samen ruim drieduizend euro hoger uitvalt dan de minister aangeeft. Voor uitwonende studenten zal het bedrag zelfs zevenduizend euro hoger kunnen uitvallen dan het bedrag waar de minister van uitgaat. Zeker een torenhoge studieschuld dus, en dat zijn alleen nog maar de cijfers voor studenten die hun studie afronden binnen de voorgeschreven termijn van drie of vier jaar. Studenten die een jaartje langer over hun studie doen, moeten zich zo nog eens duizenden euro’s extra in de schulden steken.
Dat studenten volgens Bussemaker na hun opleiding veel meer zullen gaan verdienen, impliceert ook dat alle studenten bij hun studie- en beroepskeuze financiële overwegingen vooropstellen. De hoogte van hun inkomen na de studie zou dus de voornaamste reden zijn voor de studiekeuze. Ik vind zo’n standpunt kwalijk. Er is niets mis met nadenken over je toekomst, maar je toekomst gaat om veel meer dan alleen om je inkomen. Ik koos mijn opleiding uit interesse. Ik wilde mezelf verder ontwikkelen op een gebied waar ik belangstelling voor heb. Ik ben niet gaan studeren om het geld. Deze keuzevrijheid hebben toekomstige studenten niet meer. Zij moeten bij het maken van hun studiekeuze voortaan altijd een rekensom maken. “Ga ik met deze studie later wel genoeg verdienen om mijn lening af te lossen?”, moeten ze zich gaan afvragen. Opleidingen die geen goede aansluiting hebben bij het bedrijfsleven en waarbij weinig kans op werk is, zullen bij voorbaat al afvallen. Geld wordt dus het belangrijkste motief bij het maken van een studiekeuze.
Studeren voor de rijken
Geld zal ook een belangrijke factor worden bij iemands keuze om überhaupt te gaan studeren. Om studeren mogelijk te maken hebben studenten uit gezinnen met lage inkomens nu in ieder geval nog hun basisbeurs en een aanvullende beurs. Vanaf september 2015 wordt studeren toch echt iets voor de rijken. “Maar we hebben ook aan de studenten met lage inkomens gedacht”, proberen D66 en GroenLinks tegen te sputteren. Inderdaad hebben deze partijen “wat verzachtende kantjes ingebouwd”, om met Peter Storm te spreken, die onlangs een sterk artikel schreef over het leenstelsel. Zo hopen die partijen om hun imago van progressieve belangenbehartigers voor het onderwijs en voor studenten in stand te houden.
Vooral voor studenten uit gezinnen met lage inkomens komt de afschaffing van de basisbeurs hard aan. De toegang tot hoger onderwijs wordt voor studenten uit armere kringen nog veel sterker belemmerd dan nu al het geval is. Dat is bijzonder schadelijk. Om de schijn te kunnen ophouden dat die schade valt te beperken, kunnen studenten ook volgens het nieuwe stelsel een aanvullende beurs krijgen, die zelfs iets hoger is dan de huidige aanvullende beurs. Ook wordt het maandelijkse aflossingspercentage van twaalf procent verlaagd naar vier procent. Daarnaast wordt de aflossingstermijn verlengd van vijftien naar vijfendertig jaar. Dat betekent alleen maar dat de overheid over een langere termijn rente kan innen en dat studenten nog vijfendertig jaar lang door hun studieschuld worden achtervolgd. Maar ook met die aanvullende beurs moeten studenten zich enorm in de schulden steken. Armere studenten zijn daar het eerst de dupe van. Onderwijs wordt zo steeds meer een voorrecht voor de rijken.
Actie
Op 20 juni bleek in Groningen dat studenten het er niet zomaar bij laten zitten. Daar demonstreerden honderden jongeren voor het behoud van de studiefinanciering. De actie was onder meer door ROOD georganiseerd en vormde de aftrap voor demonstraties door het hele land. Een paar dagen later, op 24 juni, werd er ook in Utrecht gedemonstreerd. Daar deden ook de Kritische Studenten Utrecht aan mee. Weer enkele dagen later, op 27 juni, was er ook in Amsterdam een demonstratie. Deze demonstraties dienen als een voorzet voor acties die na de zomer gaan plaatsvinden. Daar kijk ik reikhalzend naar uit.
Shirley de Vet
Maar je plaatst de reactie wel gewoon, wat mijns inziens ook moet kunnen, want het is een forum.
Okay je hebt gelijk dat het ook getrouwde mannen kunnen zijn. Maar laat ik het zo zeggen: Waarom moeten er twee verdieners zijn? Er zijn niet genoeg banen voor iedereen. Men heeft onderzocht dat er 1 vacature tegenover 7 werklozen staat. Dat betekent dus dat er niet genoeg werk is voor iedereen. Nou dan zeg ik: dan maar geen twee verdieners meer. Want dan komen er banen vrij voor mensen die alleen wonen. En natuurlijk hoeft dat niet persé de vrouw te zijn die dan maar thuis blijft. Echter in de praktijk is het zo dat het meestal nog steeds de man is die het meeste verdient en die full-time werkt. Daar ben ik het niet mee eens. Wat mij betreft kan ook de vrouw full-time werken en een goed salaris verdienen terwijl de man huisman is en thuis blijft voor de kleine kinderen. Maar in de praktijk zal het zo zijn dat de minst verdienende partner thuis zal blijven als er gekozen moet worden. En in de meeste gevallen is dat nou eenmaal de vrouw. Ook al ben ik het daar niet mee eens dat is wel zo. Ik vind dat de twee verdieners tegenwoordig alles hebben. Een duur koophuis, meerdere keren op vakantie per jaar, twee auto’s voor de deur, kinderoppas Veel vrouwen werken alleen maar part-time bij voor luxe zaken zoals de schoonheidsspecialist en een extra auto. En dan zitten er alleenstaande vrouwen zoals mij in de bijstand op een houtje te bijten en elk dubbeltje om te draaien. Nou dat vind ik nou ook niet bepaald het toppunt van emancipatie. Jij wel dan? En bovendien de vrouwen die deeltijd werken voor hun luxe zijn nog steeds afhankelijk van hun man. Want het is, in de meeste gevallen althans, nog steeds hij die de basiskosten zoals de huur en energie en dergelijke betaald. Dat zijn feiten.
Kijk Eric, als er niet genoeg banen zijn voor iedereen dan zal er toch gekozen moeten worden lijkt mij om het probleem van de werkloosheid op te lossen. En dan zeg ik op mijn beurt: dan maar geen twee verdieners meer. Want op een gegeven moment hebben die alles en stoten ze het brood uit de mond van alleenstaanden mensen. En het zal mij een rotzorg is of het dan de man of de vrouw is die thuisblijft. Ik vind het prima als de vrouw manager is en de man huisman. Maar zie jij dat in de praktijk gebeuren dan? Ik niet.
Nee, Vilseledd. Dit is geen forum, maar de website van een organisatie met een duidelijk omschreven ideologie en doelstelling.
Racistische, patriarchale en expliciet pro-kapitalistische reacties laten we niet toe.
Wij willen er met anderen over praten wat we kunnen doen tegen racisme, kapitalisme en het patriarchaat en niet over of dat goede verhoudingen tussen mensen zijn.
Incidenteel laten we iets toe dat echt niet deugt, zoals nu net, maar alleen als het afkomstig is van iemand die eerder wel aansloot bij onze strijdbare doelstellingen. Want het kan een verspreking zijn, of iets waarover men nog onvoldoende heeft nagedacht, maar waar men wel voor open staat om over na te denken.
In jouw geval ligt dat anders. Jij bent een hardcore libertariër ofwel ultra-kapitalist, die voortdurend probeert propaganda te maken voor meer kapitalisme, lagere lonen, etc. Nogmaals: de Doorbraak-website is geen platform en al helemaal niet voor libertariërs.
En ik weet dat ik nu cru klink. Maar ik zal een voorbeeld noemen: Mijn vorige consulente van de sociale dienst werkte 3 dagen in de week terwijl haar man aannemer was. Dat betekent dus dat hun samen een heel dik salaris hebben. En dan gaat die vrouw mij als bijstandsgerechtigde even lekker aan de dwangarbeid schoppen. Ze dwong mij een contract te tekenen voor werken met behoudt van uitkering. Nou dan heb ik zoiets van: Geef jij jouw baan maar aan mij want ik heb het salaris harder nodig dan jij. Begrijp je mijn punt een beetje of niet?
Raven, als je bedoelt dat het betaald werk eerlijker verdeeld moet worden, dan is het toch logischer om te denken aan arbeidstijdverkorting in plaats de een werkloos te maken om de ander een baan te geven?
Gewoon iedereen korter werken, de uren eerlijker verdelen en de lonen even hoog houden, geld zat in Nederland.
Deze discussie gaat trouwens steeds verder off topic.
Nog even om af te sluiten:
Paul, het kapitalisme afschaffen is inderdaad niet iets wat snel zal gebeuren, maar het is de enige rationele doelstelling nu gebleken is dat het temmen van het best, zoals de sociaal-democraten dat wilden, niet gelukt is. Het is niet realistisch meer om je in de wereldwijde kapitalistische verhoudingen, zoals die zich nu ontwikkelen, te gaan richten op wezenlijke verbeteringen met behoud van kapitalisme. Ja, het kapitalisme is het probleem, niet het neo-liberalisme, een fase die we feitelijk allang weer gepasseerd zijn op weg naar verdere en verdere uitbuiting en plundering van mens en natuur.
Je praat niet tegen een muur, ik lees je bijdragen aandachtig, leer er regelmatig wat van, en ik respecteer je mening, maar Doorbraak en ik zijn nu eenmaal van een andere politieke stroming dan jij, klaarblijkelijk. Wat je wel aan het denken zou moeten zetten: want waarom hoor je alleen nog bij radicaal-links, zoals Doorbraak, principiële geluiden tegen bv dwangarbeid? Waarom kom jij juist op deze plek steeds meepraten? Omdat de rest van ‘links’ feitelijk moreel failliet is, en alleen nog iets wil doen als ze onder druk gezet wordt van onderop, en dan alleen nog maar omdat het moet om het laatste restje geloofwaardigheid te bewaren.
We hoeven het hier niet over eens te worden, want we kunnen prima samen strijden tegen dwangarbeid enzo. Pas als de beweging zou groeien en we meer macht en invloed zouden krijgen, dan zouden we keuzen moeten gaan maken: met behoud van kapitalisme of er afscheid van nemen en bouwen aan iets dat mens en natuur meer respecteert.