“Stuur ze terug”: migranten die sekswerker zijn worden gedeporteerd uit Europa

Beleid tegen mensenhandel zou bedoeld zijn om kwetsbare vrouwen te beschermen, maar in werkelijkheid leidt de uitvoering ervan tot gevangenschap en deportatie van sekswerkers die migrant zijn in Europa.

In juni 2019 werden twee sekswerkers, van wie er een zwanger was, negen maanden gevangen gezet in Ierland. De twee Roemeense vrouwen verleenden seksuele diensten vanuit een appartement dat ze uit veiligheidsoverwegingen samen deelden, toen de politie een inval deed. Het aanbieden van seks is legaal in Ierland, dat het zogeheten Zweedse model voor de regulering van sekswerk heeft geïmplementeerd. Maar omdat het om twee vrouwen in één appartement ging, kon de politie hen het drijven van een bordeel ten laste leggen, en dat is niet legaal.

Dit is slechts één voorbeeld van de complexe risico’s waaraan sekswerkers in Europa tegenwoordig worden blootgesteld. Deze risico’s verdwijnen niet onder het Zweedse model – een juridisch kader dat wordt gepromoot als een win-win manier voor staten om sekswerkers te beschermen en hun klanten te straffen – zoals bovenstaand geval laat zien.

Discriminatie en etnisch profileren door de politie, en controleren door de autoriteiten, heeft zijn weerslag op veel groepen sekswerkers in Europa. Sekswerkers die migrant zijn, die dakloos zijn, die zich niet aan gendernormen houden, en sekswerkers van kleur, komen vaker in contact met de politie. Als gevolg daarvan hebben zij ook buitenproportioneel vaak te maken met aanhouding en gevangenschap.

Continu doelwit

In landen waar het verlenen van seksuele diensten een overtreding of misdrijf is, zijn sekswerkers die op straat werken en hun klanten steevast doelwit van de politie. Sekswerkers die hun diensten aanbieden op plekken die daar om bekend staan, worden het meest lastiggevallen door de politie. Gegevens uit Servië laten zien dat er een patroon is van willekeurige arrestaties voor onbenullige dingen. zoals rondhangen op locaties waar sekswerkers vaak hun diensten aanbieden, voor het aanbieden van diensten aan voorbijgangers of zelfs voor het bezitten van condooms. Niet-sekswerkgerelateerde wetten, zoals verkeersregels en wetten op het gebied van openbare zeden en openbare orde, worden routinematig ingezet tegen sekswerkers op plaatsen waar het aanbieden van seks op zich niet illegaal is.

Sekswerkers worden niet alleen daar waar zij werken lastiggevallen. Gender en etnisch profileren maken hen kwetsbaar ongeacht waar ze zijn of wat ze doen. Roma-vrouwen in de Balkan bijvoorbeeld melden dat zij dagelijks worden lastiggevallen door de politie, terwijl Chinese sekswerkers in Parijs melden dat ze vaak bang zijn om hun werkplekken en huizen te verlaten. Ze zijn bang dat ze een doelwit voor de politie zijn vanwege hun migrantenstatus.

Achterna worden gezeten door de politie is onderdeel van de dagelijkse realiteit, zelfs in landen met het Zweedse model. Volgens de evaluatie in 2018 van de wet die in Frankrijk de kopers van seksuele diensten criminaliseert, zorgen plaatselijke verordeningen die sekswerk lokaal beperken en regelmatige identiteitscontroles gericht op sekswerkers, ervoor dat sekswerkers nog altijd vaker gecriminaliseerd worden dan hun cliënten. Sekswerkers spreken vaak van intimidatie door de politie, inclusief onder druk gezet worden om klanten te verraden. Als ze ongedocumenteerd zijn, worden ze vaak bedreigd met deportatie als ze niet meewerken.

Tegen mensenhandel: excuus voor invallen en controleren

Vertegenwoordigers van de staat rechtvaardigen dit soort politie-ingrijpen vaak als onderdeel van de strijd tegen mensenhandel. In werkelijkheid echter is het duidelijke doel controleren, invallen en deportatie van sekswerkers die migrant zijn. In sommige landen worden mensen op wie een verdenking rust dat zij mogelijk sekswerk willen doen tegengehouden en teruggestuurd aan de grens. In Zweden is de aanname dat een migrant zichzelf niet “op eerlijke wijze” zal onderhouden, voldoende om toegang te weigeren. Zweeds beleid stelt openlijk dat slachtoffers van mensenhandel niet moeten reïntegreren in de Zweedse maatschappij maar in het land van herkomst, dus zelfs slachtoffers van dit misdrijf worden zonder pardon weggestuurd. Dat is geen beschermend beleid. Het is beleid dat gericht is op identificatie, belemmering en verwijdering.

Maar dat is niet hoe dit beleid verkocht wordt. Abolitionistische feministen hebben lang gestreden voor een model dat strafbaarstelling gebruikt om vrouwen te ‘beschermen’ tegen prostitutie. Het Zweedse model heeft haar wortels in deze campagnes. Maar voor sekswerkers spelen deze wetten een repressieve en geen beschermende rol. Het is deze discrepantie tussen de geleefde werkelijkheid van sekswerkers (al dan niet migrant) en het vertrouwen van een witte middenklasse in de politie als redder van vrouwen, die ons heeft gebracht tot beleid tegen mensenhandel dat de kwetsbaarheden van sekswerkers erger maakt in plaats van hen ondersteunt.

Er is een heleboel bewijs voor de negatieve impact van de benadering van sekswerk als een criminaliteitskwestie. Volgens recent onderzoek hebben sekswerkers die in een context van repressie hun werk doen, drie keer meer kans om seksueel of ander fysiek geweld te ondergaan dan hen die gewoon met rust worden gelaten terwijl ze hun werk doen. Sekswerkers eisen dus dat beleidsmakers en abolitionistische feministen hun rooskleurige beeld van politie-interventie bijstellen en in plaats daarvan luisteren naar degenen die de gevolgen van zulk beleid dagelijks meemaken.

Met dank aan

Dit artikel is gemaakt door het Internationale Comité voor de Rechten van Sekswerkers in Europa (ICRSE) als onderdeel van hun “RgR – Rechten geen Redding”-project, dat als doelstelling heeft om sekswerkers die migrant zijn de middelen in handen te geven om exploitatie en mensenhandel in de seksindustrie tegen te gaan. Dit programma, gefinancierd door de OAK Foundation, brengt sekswerkers en hun bondgenoten in organisaties die strijden voor de rechten van sekswerkers in tien verschillende Europese landen samen voor uitwisseling, nationaal en Europees activisme en het produceren van kennis. Voor meer informatie over het project, zie de ICRSE website: www.sexworkeurope.org.

Boglárka Fedorkó

(Dit is een vertaling door Boosvrouw van het artikel “‘Send them back’: migrant sex workers deported from Europe” dat op 19 augustus 2019 verscheen op de website OpenDemocracy.)