Testen, testen, testen: waarom wij GGD’s vragen om te breken met het RIVM (petitie)
De strategie van de Nederlandse overheid – op basis van adviezen van het RIVM – om het coronavirus te bestrijden, wijken af van richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het beleid van landen die aantoonbaar succesvoller waren in de bestrijding van het coronavirus. Nu de noordelijke provincies breken met het landelijke beleid en de veronderstellingen van het RIVM als “onwaar” bestempelen, roepen wij de Nederlandse GGD’s op om het Groningse voorbeeld te volgen.
Wij willen:
- GGD’s hun eigen afweging laten maken en GGD-directeuren kritisch laten evalueren of het zinvol en mogelijk is om het voorbeeld van Groningen te volgen;
- weten van de verantwoordelijke diensten (overheid, RIVM en/of GGD) welk doel wordt nagestreefd: uitdoven of gecontroleerd verspreiden van het virus?;
- dat adviezen van de WHO worden gevolgd. We hebben onvoldoende vertrouwen in de huidige maatregelen, omdat deze te vrijblijvend zijn;
- opschaling van testcapaciteit.
De Groene Amsterdammer meldt: “Noordelijke provincies laten landelijk beleid los”. De aanpak van Alex Friedrich, arts-microbioloog in het UMCG in Groningen, is in lijn met het advies van de WHO om te ‘testen, testen, testen‘.
Hier deze tekst in eenvoudiger Nederlands. And here’s this text in English. Voici le texte en français.
Het gaat in Groningen weliswaar om het intensiever testen van zorgmedewerkers, maar relevant is hier de onderkenning dat grootschaliger testen zinvol is, evenals überhaupt mógelijk – en dat dit dermate strijdig is met RIVM-beleid dat dit wordt geformuleerd als een “loskoppeling” van de landelijke richtlijnen.
Friedrich noemt diverse veronderstellingen waarop RIVM-advies is gebaseerd zelfs ronduit “onwaar”; de kritiek van experts op het RIVM is daarmee dermate expliciet dat het vertrouwen van burgers in de aanpak van de coronacrisis ernstig is beschadigd.
Want: preventief testen was volgens het RIVM “zinloos” en “niet doelmatig“. Het AD meldde dat patiënten voor tests werden geweigerd, terwijl het lab dat gewoon aankon. “Als meteen in het begin meer was getest, dan had de ziekte zich niet zo onder de radar verspreid, zeggen medici” – eveneens in het AD.
Friedrich stelt tevens in De Groene dat het RIVM-beleid op meer onjuistheden is gestoeld: het idee dat patiënten pas besmettelijk zijn zodra zij symptomen hebben, noemt hij “gewoon niet waar, net zoals dat het niet waar is dat kinderen het virus niet kunnen overdragen”.
Of zijn er materiaaltekorten? Het blijft gissen. Er zou een tekort zijn aan bepaalde reagenten, of aan bepaalde plastic plaatjes. Friedrich stelt: “Het kan dat een bepaald lab een tekort heeft aan bepaalde materialen, maar dat is business as usual, dat los je op”. En: “Deze tests kun je in vrijwel ieder gewoon lab doen”. Deze lezing wordt ondersteund door dit verhaal in The New Yorker:
“We’ve built three completely independent testing pathways in our laboratory, so that if there’s a shortage of a reagent or a bit of plastic, we have other ways to do the testing.”
Hoewel veelvuldig testen de belangrijkste maatregel schijnt te zijn om deze crisis te bestrijden, is volstrekt onduidelijk waarom deze in Nederland geen prioriteit zou verdienen. Het RIVM maakt niet duidelijk of het wel zou willen testen, laat staan dat het aanvoert waarom het niet of onvoldoende kan testen, of dat het overtuigende argumenten heeft waarom het niet zou moeten testen. Daarom is een publieke roep om alsnog in te zetten op maximaal testen volgens ons gerechtvaardigd.
Het virus lijkt wél te stoppen
Daarbij komt dat er goede reden is om aan te nemen dat niet het stoppen van het virus, maar hooguit een afremming van de verspreiding het doel is van de Nederlandse regering. Dat is een belangrijk verschil, want in het tweede geval raakt een groot deel van de bevolking besmet, in het eerste geval niet.
Minister-president Mark Rutte stelde in zijn toespraak toch echt dat de meeste Nederlanders met het virus besmet zullen raken, en dat het de bedoeling was om te zorgen dat eerst de gezonde mensen geïnfecteerd worden, opdat een meerderheid van de Nederlanders immuun wordt.
Hoewel dat later werd genuanceerd, is onduidelijk of het doel is om het virus te stoppen, of om slechts de groei te remmen en te accepteren dat het niet mogelijk zou zijn de verspreiding tot 0 te reduceren. De toespraak van koning Willem-Alexander impliceert echter wederom het tweede scenario: “Het coronavirus kunnen wij niet stoppen“.
Maar dat lijkt aantoonbaar onjuist. In bijvoorbeeld China zijn er nu geen nieuwe coronagevallen bijgekomen, terwijl het land nog geen 82 duizend gevallen telt, goed voor 0,00006 procent van de bevolking. Omgerekend naar Nederlandse begrippen zijn dat slechts 1.000 mensen. Het land telt op 22 maart 3.261 sterfgevallen die aan COVID-19 zijn toegeschreven; omgerekend naar Nederlandse verhoudingen zijn dat er 41.
Er blijft een risico op een latere uitbraak, maar zoals Ab Osterhaus meldde bij OP1, is dat niet per se het geval. Door te blijven testen kun je mogelijk elke nieuwe brandhaard opnieuw opsporen. Hier geldt ook gezond verstand: dit is op zijn minst het proberen waard. Al is het maar omdat het risico op overlijden onder alle mensen die symptomen vertoonden in Wuhan 1,4 procent bedroeg.
De experts zijn het oneens
Wij zijn geen experts of virologen, maar we zijn wel in staat om te constateren dat de experts en virologen het oneens zijn. Toch lijkt er overeenstemming tussen de WHO, de eerder genoemde experts als Osterhaus en Friedrich, de ervaringen van landen als China en Zuid-Korea, evenals buurlanden zoals Duitsland dat een veel lager sterftecijfer kent, “waarschijnlijk door intensief testen“.
Aan de andere kant is er… het RIVM.
Maar het lijken geen gelijke partijen. De lijn van het RIVM, voor zover het mogelijk is te ontcijferen wat het doel ervan is en wat de beweegredenen en legitimaties voor maatregelen zijn, zorgt voor meer slachtoffers en economische schade – het aantal slachtoffers is in Nederland nu al hoog, en de piek is nog lang niet in zicht. Bovendien is het RIVM-beleid gestoeld op aannames waarvan ook leken kunnen constateren dat deze later worden bijgesteld, ingetrokken, genegeerd of door andere experts ronduit als “onwaar” worden bestempeld.
Ondertussen heeft het RIVM geen overtuigend bewijs aangevoerd dat zij het bij het rechte eind hebben. Sterker, er zijn geen goede argumenten gegeven voor het lage aantal uitgevoerde testen in Nederland. Alle gegeven argumenten kunnen bij nadere inspectie worden weerlegd. Dit schaadt ons vertrouwen in de aanpak van deze crisis. Daarom roepen wij op tot het volgende.
Teken de petitie: testen, testen, testen!
Hoewel het niet aan burgers is om gezondheidsbeleid te dicteren, baren de inconsistenties in beleid en communicatie van de landelijke overheid en het RIVM ons grote zorgen.
Onze zorgen zijn talrijk: deze variëren van het relatief hoge sterftecijfer in Nederland en de gebrekkige afstemming tussen ziekenhuizen tot de ontoereikende bescherming voor huisartsen en ander personeel in de zorg. Bovenal zijn wij bezorgd om de afwijzing van ervaringen en richtlijnen van andere landen en de WHO. Mede omdat noordelijke provincies nu breken met de RIVM-richtlijnen, roepen wij op tot het volgende:
- aangezien GGD’s op regionaal niveau kennelijk hun eigen afweging kunnen maken, roepen wij alle GGD-directeuren op om kritisch te evalueren of het zinvol en mogelijk is om het ‘Groninger model’ te volgen en in te zetten op veelvuldig testen.
- Daarnaast willen wij weten van de verantwoordelijke diensten – overheid, RIVM en/of GGD – welk doel wordt nagestreefd: is het de bedoeling dat elke besmette persoon gemiddeld minder dan 1 ander persoon besmet, zodat het virus ‘uitdooft’, of is het doel om dit getal boven de 1 te laten, waarbij het zich blijft verspreiden?
- We hebben onvoldoende vertrouwen dat de huidige maatregelen zorgen voor het uitdoven van het virus. Niet omdat mensen geen richtlijnen opvolgen, maar omdat de richtlijnen onduidelijk en te vrijblijvend zijn, en het doel onbekend. We roepen op om maatregelen te nemen die erop gericht zijn het virus te stoppen, door het voorbeeld van andere landen en de adviezen van de WHO te volgen.
- Wij verzoeken om de onmiddellijke opschaling van testcapaciteit. Wij vertrouwen op de richtlijnen van de WHO en verzoeken om deze onverkort op te volgen.
Tja ik volg met een goede maat dit virus al sinds januari op de voet. Wat mij opviel is dat in de eerste maanden continu het RIVM, GGD’s en de Nederlandse wetenschappers de hoogte in werden geprezen. Wij in Nederland hebben de beste experts, wereldwijd kijkt iedereen met jarloersie naar onze omgang en expertise hier in Nederland. De arrogantie straalde er bijna vanaf. Gelukkig weet Nederland het beter dan de rest van de wereld, wij hebben tenslotte de beste wetenschappers en al die wetenschappers wereldwijd? Pff, die hebben het vast mis of overdrijven.
Toen kwam het virus naar Nederland. Van alle beloftes vanuit het RIVM dat ons contactonderzoek en isolerende maatregelen het virus in zouden sluiten kwam niet veel terecht. Tijdens carnaval was er toch niet of toch wel al kans op besmetting? Vrij snel daarna kwamen er al berichten van mensen die terug kwam uit Noord Italië, ze mochten zich niet laten testen, tenzij ze heel, heel erg hun best deden. Het is dan ook vrij logisch dat het RIVM al in de 2’de? week her en der besmettingen tegen kwam waarvan men het niet zeker meer wist. Het contact onderzoek faalde….
Toen het net aankwam in Nederland werd er ook al gezegd door dezelfde wetenschappers dat de kosten van het contactonderzoek erg duur waren en dat de kosten wel tegen de baten moesten opwegen.
Voor mij was het toen al duidelijk, Nederlanders blijken hun stigma van gierigheid/Hollandse zuinigheid waar te maken. Toen een tijd later duidelijk werd gemaakt dat “groepsimmuniteit” werdt nagestreefd kwam dat voor mij niet als verrassing maar als de goedkoopste oplossing. Het trieste van het hele verhaal is, dat we nog steeds niet zeker weten of mensen nu echt immuun worden voor een langere tijd. We nemen, bij deze, een gok.
Misschien dat we na de zomer niet enkel meer tulpen, kaas en friet exporteren maar ook wereldwijd corona maar we kunnen altijd hopen/gokken dat de zomer en opgebouwde groepsimmuniteit het virus uitdunnen.
Voor nu dus testen/testen/testen. Als mensen zekerheid krijgen blijven ze misschien ook sneller binnen.
Beste Doorbraak:
Jullie zeggen “Wij zijn geen experts of virologen” maar wie jullie wel zijn staat nergens. Als je in deze noodsituatie roept dat het RIVM het verkeerd heeft, moet je op zijn minst vertellen wie je bent, wat je voor vakkennis hebt en wat de bronnen en publicaties zijn waar jullie je op baseren.
Dit is geen tijd voor anonieme verdachtmakingen.
Het gaat niet om verdachtmakingen. Er is gefundeerde kritiek op het RIVM vanuit vakgenoten. Dat baart mensen zorgen.
De mensen achter deze petitie zijn burgers die constateren dat meer testen wel degelijk mogelijk is ondanks berichten over het tegendeel, getuige de aanpak in Groningen. Zij constateren dat er vanuit de WHO een sterke oproep is om veel meer te testen, wat door het RIVM niet gedaan wordt. Ze constateren dat er vanuit experts kritiek is op de aannames van het RIVM waar zij hun modellen op baseren.
De namen van de mensen achter deze petitie zijn makkelijk te achterhalen, maar hun namen doen er niet toe. Dat het geen virologen zijn doet er niet toe. De experts van het RIVM staan onder kritiek van vele andere (internationale) experts. De aanpak van Nederland verschilt wezenlijk van die van omliggende landen.
De petitie levert geen kritiek op de wetenschap. De beleidskeuzes van het kabinet en het RIVM, de keuze naar welke experts je wél en naar welke je niét luistert, is een politieke keuze. En wij staan volledig in ons recht, en zien het als onze democratische taak, om die politieke keuzes heel kritisch te volgen.
In Zuid-Korea is heel veel getest. In dit artikel https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-response-specialre/italy-and-south-korea-virus-outbreaks-reveal-disparity-in-deaths-and-tactics-idUSKBN20Z27P
van 12 maart jl. wordt de aanpak van beide landen m.b.t. het testen vergeleken. Daaruit zou volgen dat veel testen inderdaad zinvol is. Voor het ‘verhaaltje’ over groepsimmuniteit is testen overigens toch ook nodig?
Wat een dommigheid testentestentesten!
Als het al een zinnige discussie is dan is het er een tussen deskundigen. Dat zijn jullie niet en en jullie verdachtmakingen aan het adres vh RIVM zijn stuitend. Ja er wordt gewerkt met aannames omdat er nog maar weinig wetenschappelijk gecontroleerde feiten zijn. Logisch bij een nieuw virus.
Er zijn behalve epidemiologische argumenten ook nog een heleboel aspecten die wij niet kennen.
Logistiek, voorraden, beschikbaarheid goed personeel, enz.
Het is nog maar de vraag of testen zin heeft als de fase van het pogen om te isoleren is opgegeven. Ook daar zullen we over ongeveer een jaar veel meer over weten.
Er zijn sowieso veel vragen en nog veel onbekend want nog in onderzoek.
In een crisissituatie je, als leken, in een wetenschappelijke discussie mengen met o.a. onbewezen verdachtmakingen vind ik ronduit contraproductief en dom.
Als je het stukje goed leest dan zie je dat de auteurs het helemaal met je eens zijn: ze erkennen ruiterlijk dat ze geen deskundigen zijn. Wat ze doen is constateren dat er deskundigen zijn in binnen- en buitenland die het niet eens zijn met het RIVM, en dat die roepen “testen, testen, testen”. Zoals vandaag nog in de NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/03/25/overheid-wordt-wakker-en-ga-meer-testen-het-kan-wel-a3994831
Ik vind het echt eng als mensen geluiden van andere deskundigen dan die van het RIVM tot “onbewezen verdachtmakingen” gaan bestempelen.
Niet zo heel lang geleden was er een schandaal in Nederland, de WODC-affaire. Dankzij een klokkenluider werd bekend dat de uitkomst van onderzoeken van dit Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatie Centrum werden aangepast aan de hand van de politieke wensen van politici van de VVD. In de Tweede Kamer was minister Grapperhaus vol lof over de desbetreffende klokkenluider, waarvan tegelijkertijd maandenlang de telefoon werd afgetapt. Volgens mij zijn er nauwelijks consequenties geweest voor betrokken politici en ambtenaren.
Het lijkt misschien alsof het er niets mee te maken heeft, maar ik vertrouw dit soort overheids instituten niet meer. Ze zouden onafhankelijk moeten zijn, maar in de praktijk hebben we gezien dat dit bij het WODC niet zo werkte.
Veel mensen schenen gerustgesteld door de wijze warme woorden van premier Rutte, ik werd alleen maar ongerust door zijn onduidelijke verhaal over groepsimmuniteit. Wanneer het nationale beleid zo sterk verschilt van dat van andere landen en ingaat tegen expliciete kritiek van internationale organisaties als de WHO, is het volstrekt gerechtvaardigd om aan de alarmbel te gaan hangen.
Mijn gezin, maar ook een aantal kennissen, heeft de laatste tien dagen last gehad van verschijnselen die aan Corona gerelateerd zijn. We hebben veertien dagen geleden vrij lang contact gehad met een mevrouw die later met zware Corona in het ziekenhuis is opgenomen. Wij weten nu niets. Hebben we Corona gehad? Hebben we nog Corona? Wanneer kunnen we weer naar onze alleenwonende moeders van 80+ die verzorging nodig hebben. Kunnen we vrijuit boodschappen gaan doen? Meer testen zal ons duidelijk geven hoe we ons moeten en kunnen gaan gedragen en we kunnen andere mensen dan tevens vertellen welke verschijnselen wij gehad hebben en dat dat wel of niet op Corona duidt.
Het zou fijn zijn als er meer getest wordt, inderdaad. Tegelijk is het het beste dat iedereen zich nu sowieso gedraagt alsof ze besmet zijn: dat wil zeggen zo voorzichtig mogelijk.
Zie de corona app van OLVG ziekenhuis, waar elke dag mensen hun gegevens kunnen achterlaten,
en bericht worden als er iets mis lijkt….
dit lijkt me stuk van de oplossing.
mijn broer werkt in de zorg, in het epi-centrum,
hij zegt ze kunnen me testen, en 5 min later kan ik corona oplopen.