Twee spandoeken tegen blackface bij een Leidse intocht met Zwarte Pieten en nazi-Pieten (beeldverslag)

Sympathisanten van de actiegroep No More Blackface Leiden, waarin ook Doorbraak deelneemt, hebben vandaag bij de intocht van Sinterklaas in Leiden geprotesteerd tegen Zwarte Piet via twee grote spandoeken met “Zwarte Piet niet!”. Er was ontzettend veel politie te been en te water, en iedereen die op de een of andere manier niet voldoende enthousiast leek over de blackface-parade werd ondervraagd. Als Zwarte Piet verklede demonstranten van het extreem-rechtse groepje Identitair Verzet kregen daarentegen alle ruimte om hun gif te verspreiden. Wethouder Strijk ontving Sinterklaas bijzonder hartelijk, ondanks dat die dit jaar niet alleen tientallen blackface-Pieten bij zich had, maar zelfs een blackface-beer.

Het eerste acht meter brede spandoek werd vanochtend ontrold toen Sinterklaas met zijn gevolg van tientallen Zwarte Pieten op maar liefst zeven boten de stad in voer onder de Churchill-brug door, die is genoemd naar de bekende koloniale moordenaar (maar dat is voor een volgende dekoloniale campagne). De zeven aanwezige actievoerders riepen leuzen als “Zwarte Piet kan niet, Zwarte Piet mag niet, Zwarte Piet hoort niet”, “Zwarte Piet niet”, “No more blackface” en “Zwarte Piet is zwart verdriet”. Zo werden alle blackface-fans aan boord er nog even aan herinnerd dat hun feestje nooit meer leuk zal zijn, nooit meer onbekommerd gevierd zal kunnen worden, totdat hun racistische karikatuur definitief naar de mestvaalt van de geschiedenis verbannen is.

Vlak voordat de schuit van Sinterklaas aanlegde, werd duidelijk dat er deze keer een heuse blackface-beer mee was gekomen, met kroespruik, rode lippen, Zwarte Piet-outfit en een bruine huid (maar dat is, eerlijk is eerlijk, niet onlogisch bij een beer). Het doet een beetje denken aan de oude traditie van het vergelijken van zwarte mensen met apen. Alsof de kannibalenpieten die vorig jaar meededen aan de Leidse intocht niet voldoende kwetsend waren geweest. Opnieuw bleek helemaal niets van het officiële gemeentelijke standpunt dat het blackface-racisme jaarlijks iets verder afgebouwd gaat worden, wat op zich al een schandalige opvatting is: racisme bouw je namelijk niet af, dat schaf je af, en wel per direct. Er waren overigens nauwelijks roetveegpieten te bekennen – die sowieso geen echte oplossing vormen – en met de blackface-beer leek men er dit jaar opnieuw een schepje bovenop te willen doen.

Enkele van de nieuwe en swingende blackface-liedjes die vanaf het podium op de Beestenmarkt, waar Sinterklaas officieel toegesproken werd, ten gehore gebracht werden, waren gezet op de melodieën van bekende zwarte muziek, zoals onder meer van Sister Sledge. De Amerikaanse zwarte zangeressen zouden vast en zeker niet blij reageren als ze de racistische versie zouden horen van “We are Family”, hun internationale hitsong. Hun tekst werd in Leiden omgezet in “Daar komt Sinterklaas”, en gaat ook over de blackface-Pieten.

Als vervanger van burgemeester Henri Lenferink onthaalde D66-wethouder Robert Strijk de Sint allerhartelijkst. Eerder deze week hadden actievoerders van No More Blackface Leiden, vergezeld van Sinterklaas, de wethouder nog gevraagd om nu eindelijk eens korte metten te maken met het blackface-racisme bij de intocht. De gemeente moet ophouden blackface-racisme te subsidiëren en de intocht extra gewicht te geven via de aanwezigheid van de burgemeester, zolang er Zwarte Pieten aan meedoen. Er waren acties woensdag bij het academiegebouw en donderdag in de gemeenteraad. Daar werd ook gevraagd wanneer er nu eens antwoord zou gaan komen op brieven daarover die vorig jaar en dit jaar gestuurd werden. Na die twee acties werd er overigens op vrijdag ook nog eens een mega-spandoek over de A4 gehangen met daarop de tekst “Zwarte Piet snel weg!” Helaas werden daarbij twee omstanders gearresteerd.

Tijdens de ‘feestelijkheden’ vandaag waren er bijzonder veel stillen (agenten in burger) actief en traden geüniformeerde agenten hyper-agressief op tegen iedereen die onvoldoende mee leek te genieten van de aankomst en de daaropvolgende optocht van Sinterklaas en zijn blackface-knechten. Onze fotograaf werd ruw aangepakt en moest zich meer dan eens identificeren omdat hij zou actievoeren, terwijl tien meter verderop leden van het extreem-rechtse clubje Identitair Verzet ongestoord daadwerkelijk actie aan het voeren waren, vermomd als Zwarte Pieten. De neo-nazi’s deelden pepernoten, stickers “Ons erfgoed, hun toekomst, onze strijd” en nationalistische kleurplaten uit aan kleuters en hun nietsvermoedende ouders. De politie maakte geen haast, ook al werd hen op de extreem-rechtse pro-actie gewezen, en pas na geruime tijd hoefden de neo-nazi’s zich te identificeren en werden ze naar het demonstratievak verwezen bij de Hartebrugkerk aan de Haarlemmerstraat.

Daar had de politie twee vakken ingericht, aan beide zijden van de straat. Links van de route van de intocht een vak voor anti-racisten, en rechts een voor voorstanders van blackface. No More Blackface Leiden had er niet voor gekozen om dit jaar een manifestatie te organiseren, zoals die vorig jaar op die locatie wel opgezet was. Toch besloten twee activisten nog een kleine demonstratie in het vak te houden, en een toevallige voorbijganger sloot zich daar bij aan.

Aan rechter zijde verzamelden zich uiteindelijk een stuk of zeven nazi-Pieten en drie andere extreem-rechtse gasten. Terwijl Sinterklaas langs kwam en de nazi’s leuzen riepen in de trant van “Wij willen Zwarte Piet”, werd achter hen een groot spandoek ontrold vanaf de bovenste verdieping van Hudson’s Bay: “Zwarte Piet niet”.

Eric Krebbers