Uitzendbureaus: mechanismen van uitbuiting en discriminatie
Uitzendbureaus spelen in samenwerking met bazen en overheid een cruciale rol in het controleren en disciplineren van arbeiders. Ze hebben tot taak om de stroom van baanloze arbeiders te registreren zodat ze te allen tijde klaar staan voor werk. Dat maakt het voor de bazen gemakkelijker om mensen tijdens de piekperioden in dienst te nemen en om hen in slechte tijden snel weer te kunnen ontslaan. Anders dan mensen met een vaste baan, die veelal samen op een locatie werken, is de mogelijkheid voor uitzendwerkers om gezamenlijk strijd te voeren beperkter. Ze worden immers voortdurend ergens anders aan het werk gezet. Verzet is echter hard nodig, juist omdat steeds meer mensen terecht komen in kwetsbare posities. Uitzendbureaus vormen zo een belangrijke schakel in de uitbuitingsketen van het kapitalisme, waarbij over onze ruggen miljarden worden binnengesleept. Daar zit het geld.
Waar zit de winst?
De uitzendbranche verdient bakken met geld, ook tijdens de crisis. Neem bijvoorbeeld marktleider Randstad, een bedrijf dat volledig draait om uitzendwerk. Randstad werd in 1960 in Nederland opgericht door Frits Goldschmeding en is momenteel actief in circa veertig landen. Het bedrijf behaalde in 2011 een omzet van maar liefst 16,2 miljard euro. Randstad heeft circa 28.700 eigen medewerkers in dienst, en dagelijks zijn er ruim een half miljoen mensen via Randstad aan het werk bij andere bedrijven. Daarmee is Randstad de op een na grootste “Human Resources-dienstverlener” ter wereld, na het Zwitserse Adecco. Randstad werkt ook onder de merknaam Tempo-Team. Goldschmeding is een van de rijkste mensen van Nederland en heeft een geschat vermogen van 2,2 miljard euro.
Er bestaan ook kleine uitzendbureaus die genoegen nemen met de kruimeltjes, maar de koek wordt onderling verdeeld door de grote bureaus. Door het veranderen van de arbeidsmarkt, zoals de opkomst van het flexwerk, behalen ze grote winsten. De overheid steunt hen daarbij door baanlozen en uitkeringsgerechtigden te pushen om zich bij de bureaus aan te melden, en tevens door miljoenencontracten met hen af te sluiten. In 2010 stelden de overheid en de uitzendbranche in een persbericht over zo’n contact: “De komende twee jaar is Randstad Groep Nederland samen met Manpower en Start/Content (USG People) het uitzendbureau voor een groot deel van de rijksoverheid. Randstad en Tempo-Team scoorden in hun gezamenlijke aanbieding het hoogst van alle inzendingen. De opdracht is in het kader van de Interdepartementale aanbesteding, Inhuur Flexibele Arbeidskrachten Rijk 2010 (IFAR), waaraan tien van de dertien ministeries en aan het Rijk gelieerde organisaties als de Algemene Rekenkamer, de Raad van State en de Tweede Kamer deelnemen. Een belangrijk punt waarop de aanbesteding is beoordeeld is maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het contract met een geschatte totale waarde van 90 miljoen euro per jaar, is voor twee jaar, en geldt in de uitzendbranche als een van de grootste in omzet. De verdeling van dat bedrag is op dit moment niet duidelijk.”
Aan de andere kant proberen overheden als de gemeente Amsterdam uitzendbureaus met subsidies te verleiden om mensen met een uitkering in te schrijven en zo tijdelijk aan het werk te krijgen. Zo verdienen de uitzendbureaus dubbel aan uitkeringsgerechtigden: naast het deel van het verdiende loon dat ze altijd al achterover drukken nu ook nog eens subsidie van de overheid. De FNV, de SP en de Bijstandsbond voerden vorig jaar al actie tegen dit beleid.
De overheid hecht veel waarde aan dit soort regelingen, wat ook blijkt uit het voornemen van minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher om er vaker gebruik van te gaan maken. Ondanks het feit dat er door de precarisering en flexibilisering van de arbeidsmarkt zelden vaste banen uit voortvloeien. Juist door het beleid van de gemeenten en de rijksoverheid, zoals het bezuinigen op de ID-banen, worden meer mensen werkloos en belanden er meer in de uitkering. Via de nieuwe regelingen kan dit nieuwe arbeidsreserveleger af en toe tijdelijk aan de slag, of wachten op een baan die nooit zal komen.
Rechtenschendingen en uitbuiting
Mohammed
De uitzendbranche bevordert, tenslotte, niet alleen de uitbuiting van arbeiders in het algemeen, maar ook de discriminatie van minderheden. Uit een recent onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat het gros van de uitzendbureaus zich nog steeds op grote schaal schuldig maakt aan discriminatie. In 2010 werd een soortgelijk onderzoek gepubliceerd onder de titel “Liever Marc dan Mohammed”. Daaruit kwam toen naar voren dat bij de selectieprocedure door uitzendbureaus flink op afkomst wordt gediscrimineerd. Bazen nemen liever een witte “autochtoon” in dienst dan een “allochtoon”, en uitzendbureaus spelen daar goed op in. In de jaren 60 en 70 waren ongeschoolde “allochtone” arbeiders nog erg in trek bij de bazen om het zware werk op te knappen. Nu worden ze wegens hun afkomst massaal van de arbeidsmarkt geweerd.
Campagne “Waar zit het?”
Welneen, nog al wat uitzendbureaus exploiteren graag. Als ze maar over je rug verdienen.
Je word wel gesdiskrimineerd voor de betere banen.
Wil je poetsen kun je meteen uitgebuit worden door die uitzendbureaus als T*nce b.v.
Legaal of illegaal. En dan hebben we nog de obscure koppelbaasjes, nooit weggeweest.
Uitzenbureaus hebben een deal met de overheid gesloten en maken nu deel uit van het controlesysteem, vandaar.
Uitzendbureau Lebensraum
Het uitzendbureau Lebensraum geeft 10 procent lente korting voor klanten meer
in de winter daalt de temperatuur maar de prijs gaat iets omhoog wegens het omploegen
elke aandeelhouder ontvangt op de kolf rijk met goud ingelegd een jachtgeweer.
Voor de goede orde ontvangt u een chip zodat wij in verloop gegevens samenvoegen
het verruimt inzicht en ruimte, uw werk is passend en op de juiste maat gemaakt
het fortuin zal u toelachen denk aan rijkdom, verlos u van het voortzwoegen
Wereldwijd zijn wij een sociale orde voor vraag en aanbod wordt alles losgehaakt
hoe groter het vermogen hoe groter uw lebensraum in naam van Otto de Grote
wordt de juiste man met het juiste geld, sta op het schild van de uitgemaakte zaak
Wij zijn een netwerk met veel goeds en zorgen voor de juiste orde van grootte
velen zijn uitgezonden in dank zijn zij gebleven en nooit meer teruggekeerd
lebensraum is overstijgen van duizenden uitzendkrachten het quotum van middelgrote
Een zoektocht kunt u op de surfplank van de Staat zelfs de belasting voelt zich vereerd
langs in beslag genomen goederen, uitkeringen, rekeningen en geknechte huisgezinnen
mensen in armoede klein houden elders staan zij als arme donors beursgenoteerd
Wat dan te denken van een UZB die mensen een leerovereenkomst aanbiedt waarin men geen garantie geeft dat de functie waarop men gesolliciteerd heeft daadwerkelijk leidt tot het vervullen van die functie, men zich het recht voorbehoudt iemand van de opleiding te trappen om iets kleins en men niet eens duidelijk maakt welk deel van de opleidingskosten in zo’n geval moeten worden terugbetaald? En het mooiste? Als je onverhoopt niet de functie kunt uitvoeren waar je voor wordt opgeleid, dan moet je passende arbeid via dat UZB accepteren om je opleidingsschuld af te betalen!
Wat ervan te denken? Caveat emptor. Nooit ter plekke tekenen, altijd bedenktijd nemen. Ik heb wel eens uitzendwerk geweigerd, omdat de intercedent een voorstellingsgesprek weigerde tussen mij en de inlener maar me gewoon onmiddellijk aan het werk wou zetten. Dit betrof trouwens een inlener, die het goede voorbeeld behoort te geven, de poverheid (de vertyping laat ik staan, haha; een goede!), in het bijzonder de belastingdienst. De belastingdienst in Utrecht, zo heb ik eens vernomen, zet de uitzendkrachten in een aparte zaal, waardoor er geen contact met het vaste personeel is. Dat spreekt er doorgaans namelijk schande van, dat overheidsorganisaties permanent honderden uitzendkrachten heeft rondlopen. Die situatie speelde al in de ‘goede’ jaren rond 2000.