Vermogensongelijkheid in Nederland op internationale recordhoogte

Voor een serieus debat over de vraag of de rijken wel of niet rijker worden, is inzicht in de vermogensverhoudingen essentieel. Inkomen is onzekerder dan vermogen. Het hangt volledig af van leven en gezondheid van de inkomenontvangende persoon (behalve natuurlijk juist bij inkomen uit vermogen). Daarentegen berust vermogen op eigendom, levert het vermogen vrije beschikkingsmacht en is het niet afhankelijk van ziekte of overlijden. Het topaandeel in en de ongelijkheid van de vermogensverdeling zijn recent juist zeer sterk gestegen. Het aandeel van de vermogenstop 10% in alle vermogens in 2013 bedraagt 66 procent, verreweg het hoogste niveau ooit bereikt met de beschikbare cijfers. Twee derde van alle vermogens is in handen van een tiende van alle huishoudens. Dat is ruim vier procentpunten meer dan in 2012, en 10 procentpunten meer dan in 2009 – het laagste punt, dat werd voorafgegaan door een daling met twee procentpunten vanaf 2006. Dit topaandeel heeft betrekking op het nettovermogen, en betreft de waarde van de juridische eigendommen (brutovermogen) van het huishouden na aftrek van hun schulden. In overeenstemming met deze definitie presenteer ik in de figuur ook de Gini-coëfficiënt als maat van ongelijkheid berekend inclusief negatieve vermogens. De coëfficiënt heeft de waarde nul als de verdeling helemaal vlak is en alle eenheden evenveel vermogen bezitten, en deze coëfficiënt bedraagt 100 procent als alle vermogen in handen van een enkel huishouden is. De ontwikkeling van beide indicatoren, het topaandeel en de Gini-coëfficiënt, verloopt bijna parallel. De Gini legt de nadruk op het midden van de verdeling, maar het topaandeel is zo enorm groot dat het de coëfficiënt sterk beïnvloedt. De Gini bereikt in 2013 het niveau van 0,89. Dat is buitengewoon hoog, niet alleen voor ons land maar ook in een internationale vergelijking. Het stijgt nota bene uit boven de uitkomsten voor de Verenigde Staten (0,87 in 2013) en Zwitserland (0,85 in 2010) en ook ver boven het minder goed vergelijkbare Duitsland (0,78 in 2012). De conclusie kan niet anders zijn dan dat de vermogensongelijkheid in Nederland een ongekend niveau heeft bereikt.

Wiemer Salverda in Vermogensongelijkheid op recordhoogte (Mejudice)