Verslag van de FNV-actie “Stop werken zonder loon” in Tilburg

Na Kuin werd het tijd voor de optocht. We werden voorzien van borden, waarvan ik me er uiteindelijk eentje liet aanleunen. De meeste mensen deden ook een FNV-hesje aan, maar ik draag gewoon geen uniformen, ook geen vakbondsuniformen. De groep ging levendig leuzen roepend de straten door: “Geen werk zonder loon!”, “Actie, Actie!”. Ik probeerde er tussendoor: “Stop dwangarbeid!”, maar dat werd niet opgepikt. Sowieso nam de FNV dat woord niet in haar mond. Op een spandoek stond wel “Geen bestaansonzekerheid en arbeidsdwang”, en dat woord ‘arbeidsdwang’ komt wel in de richting. Heel geleidelijk wint het idee om onbetaald werk van mensen met een uitkering in termen van dwang te typeren terrein, en daar heeft aanhoudende actie van mensen van Doorbraak en anderen, radicaler mensen dan de gemiddelde FNV-bestuurder, vast iets mee te maken. Het woord “dwangarbeid” was wel op de manifestatie te zien via door een paar mensen verspreide pamfletten van – het woord zegt het al – het Comité Dwangarbeid Nee. Maar in de FNV-campagne is dat nog geen erkend begrip. Juist daarom probeerde ik dat tijdens de optocht toch ook in te brengen, want het gáát bij dit werk om dwangarbeid. Op een gegeven moment pikte een mede-demonstrant echter het woord “dwangarbeid” op en riep “verzet, verzet verzet, dwangarbeid njet!” Dat nam ik met graagte over, zodat tenminste twee mensen dit even scandeerden. Op de meegevoerde FNV-borden stond vooral “Stop werk zonder loon”, maar ik zag ook: “Pak de werkloosheid aan, niet de werklozen” en “Stop de banenversnipperaar” en “Wij willen echte banen, geen gratis banen”. Eerder al, in de zaal, hing de leus: “Gezocht: echte banen”. Dat stond, zoals op een foto bij het verslagje dat inmiddels op de website van Omroep Brabant te zien is, ook op meegevoerde vlaggen op de optocht. Het symboliseerde de wel erg exclusieve gerichtheid op het hebben van banen als antwoord op baanloosheid. Een stevige relativering van betaald-werk-als-norm ontbrak op de actie vrijwel volledig en dat is een beperking. Inzichten zoals verwoord door Bart de Baan in diens stuk “Dwangarbeid en arbeidsethos tegelijk bestrijden”, op de website van Doorbraak, zijn in de campagne die de FNV aan het ontketenen is, bepaald uitzonderlijk. Kritisch over dat arbeidsethos, over betaald-werk-als-norm, nadenken zou die strijd echter wel verrijken.

Peter Storm in FNV-actie Tilburg “Stop werken zonder loon”: verslag (Ravotr)