Vertragingsactie bij Mediapark tegen Zwarte Piet in NTR-Sinterklaasjournaal (beeldverslag)

Vanmorgen hebben enige tientallen mensen geprotesteerd tegen de vertragingstactieken van de publieke omroep NTR bij de afschaffing van de racistische karikatuur Zwarte Piet. Het protest was georganiseerd door de actiegroep “NTR komt niet over de brug”, waar ook Doorbraak-activisten deel van uitmaken. Een uur lang versperde de actiegroep bij station Hilversum Mediapark de twee doorgangen richting dat Mediapark: die via de voetgangersbrug over het spoor en die van het perron naar de weg. In het Mediapark zit onder meer de NTR, die verantwoordelijk is voor het Sinterklaasjournaal.

De actie vond plaats midden in de spits, van 8:05 tot 9:15 uur, en dus precies op het moment dat NTR-medewerkers de trein uitstapten en naar het Mediapark gingen. De treinreizigers werden met behulp van flyers van de actiegroep omgeleid langs de andere kant van het spoor, waardoor ze ongeveer tien minuten moesten omlopen. “Het Sinterklaasjournaal is beeldbepalend voor het uiterlijk van Sint en Piet door heel Nederland”, aldus het persbericht van de actiegroep. “Talloze instituten en honderdduizenden schoolkinderen kijken jaarlijks naar het Sinterklaasjournaal. Al jaren vertraagt de NTR de afschaffing van Zwarte Piet. Daarom vertragen de activisten nu medewerkers van de NTR op weg naar hun werk.”

Omdat de NTR op het gebied van Zwarte Piet niet over de brug wil komen, konden NTR-medewerkers vanmorgen een uur lang niet over de voetgangersbrug van station Hilversum Mediapark komen. Het belangrijkste spandoek had dan ook de tekst: “NTR komt niet over de brug”. Bij de andere versperring namen de actievoerders plaats achter een aantal van de bekende “Zwarte Piet is racisme”-spandoeken.

Verdienmodel

Enkele weken geleden stuurden veel activisten open brieven aan de NTR, met de eis om Zwarte Piet uit het Sinterklaasjournaal te verwijderen. Daarop volgde geen enkele inhoudelijke reactie vanuit de omroep of vanuit het Sinterklaasjournaal. Daarom besloot de actiegroep tot een protest bij het Mediapark. Andere media, zoals RTL en Nickelodeon, hebben Zwarte Piet al langere tijd geleden verbannen uit hun programma’s. Maar de NTR blijft halsstarrig vasthouden aan de racistische karikatuur.

In 2018 is het twaalf jaar geleden dat het Sinterklaasjournaal Regenboogpieten introduceerde en een eerste stap leek te zetten richting afschaffing van Zwarte Piet. In de afgelopen twaalf jaar is voor activisten duidelijk geworden dat de NTR Zwarte Piet is gaan zien als verdienmodel: een garantie op aandacht voor het Sinterklaasjournaal. Scenarioschrijver Ajé Boschhuizen heeft in de landelijke media bevestigd dat de aandacht die “de Zwarte Piet-discussie” genereert “de droom van iedere programmamaker” is. In 2018 deed zich een triest dieptepunt voor in de vertragingstactieken van de NTR. De NTR plaatste op zijn website een statement dat suggereerde dat er vanaf dit jaar enkel nog “Roetveegpieten” zouden zijn, maar ‘nuanceerde’ dit later door te melden dat Pieten die al heel vaak door de schoorsteen waren gekropen, ook helemaal zwart konden zijn.

“De actievoerders weten van contacten binnen de NTR dat het een relatief kleine groep hooggeplaatste medewerkers is die de verandering tegenhoudt”, aldus de actiegroep. “Veel medewerkers bij de NTR zijn het zat en willen dat Zwarte Piet gewoon verdwijnt uit het Sinterklaasjournaal. Een NTR-medewerker vertrouwde activisten toe dat dit vermoedelijk pas gebeurt als de druk op de NTR zelf wordt opgevoerd.” En dat is precies wat de actiegroep vandaag heeft gedaan.

Vertraging

Voor beide versperringen deelden de activisten flyers uit aan de mensen op weg naar het Mediapark, over de redenen waarom ze tot wat omlopen gedwongen werden. Ook mondeling legden de actievoerders hun beweegredenen uit. Een flink aantal reizigers toonde zich solidair en keerde om, vaak nadat ze aangaven ook tegen Zwarte Piet te zijn. Een enkeling sloot zich zelfs aan bij de versperring. Er waren echter ook best wat boze reizigers die zeiden enorme haast te hebben, om vervolgens minutenlang te blijven zeuren om vrije doorgang. “Ben je nooit een paar minuten te laat door de NS dan? Je kan toch gewoon tegen je baas zeggen dat je door ons tegengehouden werd, en dan meteen een gesprekje hebben over Zwarte Piet?”, zeiden actievoerders tegen hen.

Op de voetgangersbrug kwam niemand langs de versperring. Daar werden honderden reizigers tegengehouden, die vervolgens tijdens hun noodgedwongen ommetje wel enige gedachten vuil gemaakt zullen hebben aan het probleem Zwarte Piet. Een enkeling probeerde zich een weg langs de activisten te banen, maar dat bleek steeds tevergeefs. Aan het einde van het perron wisten daarentegen soms kleine groepen reizigers erlangs te glippen, door natte struiken heen. Enkelen daarvan stelden zich zeer agressief op, met name tegen de zwarte activisten. Sommige witte vrouwen stelden zich zo autoritair op jegens met name de zwarte vrouwen in de versperring – zo van: “Je gaat nu weg, omdat ik het zeg!” – dat aanwezigen het gevoel kregen dat ze thuis vast ook zo entitled tekeer gaan tegen hun niet-witte domestic worker of au pair.

Boschhuizen, schaam je!

Na ongeveer een uur, toen men voldoende menskracht verzameld had, maakte de politie een einde aan de versperring. Op de brug begon men eerst de hele ingehaakte groep naar achter te duwen, en toen dat niet werkte maakten de agenten hardhandig een opening aan de zijkant. Aan het einde van het perron smeten de agenten een aantal activisten letterlijk opzij om ruimte te maken. De activisten van het perron sloten zich daarna, tegen de wil van de politie in, aan bij hun kameraden op de brug. Daar werden nog enige tijd leuzen geroepen, zoals “No more blackface”, “Weg met Zwarte Piet”, “Zwarte Piet is zwart verdriet”, NTR, stop Zwarte Piet!”, “NTR, schaam je!” en “Boschhuizen, schaam je!”, “Raad van Toezicht, schaam je!”

De doelen die de actievoerders zichzelf vooraf hadden gesteld, zijn behaald. Een uur durende versperring die veel aandacht zou genereren in het Mediapark en in de media (beluister hier bijvoorbeeld een kort interview met woordvoerster Naomie Pieter). En daarbij werd niemand gearresteerd, wat ook mooi meegenomen is. De boosheid van sommige reizigers over hun vertraging van een paar minuten stond vanzelfsprekend in geen enkele verhouding tot de woede van tegenstanders van Zwarte Piet. Zij strijden immers al vele jaren tegen het Zwarte Piet-racisme en worden daar steeds maar weer bij tegengewerkt, onder meer door de NTR. De vertragingstactieken van de omroep moeten nu eindelijk eens afgelopen zijn.

Harry Westerink
Eric Krebbers