Vlaams plan voor seniorendwangarbeid: onkruid wieden op het kerkhof
Gepensioneerden onkruid laten wieden op kerkhoven. Dat is men van plan in het Vlaamse Tienen, in de buurt van Leuven. Door het verbod op chemische onkruidverdelgers woekert het onkruid op de twaalf kerkhoven die het stadje rijk is tegen de graven omhoog. ‘Vriendelijk’ onkruid bestrijden is namelijk een stuk arbeidsintensiever. Naast het betaalde stadspersoneel worden er al mensen met een arbeidshandicap en langdurig baanlozen ingezet via beschutte werkplaatsen. Maar nog steeds komt men arbeidskrachten tekort om het onkruid effectief te verwijderen.
Het idee om senioren in te zetten als onkruidbestrijders komt uit de koker van Tienen Plus, een stadspartij die bestaat uit twee voormalige N-VA-ers. Die oppositiepartij wil gepensioneerden op vrijwillige basis inschakelen om de kerkhoven onkruidvrij te maken. “Het lijkt ons een goed alternatief om een oproep te lanceren naar mensen die met pensioen zijn en wat vrije tijd hebben”, meldt Tienen Plus, en dat “geheel vrijwillig uiteraard. Zo haal je hen misschien ook wat uit hun isolement”. De vereniging van en voor actieve senioren NEOS ziet het schoffelen wel zitten en ook hoogleraar gerontologie Ivan Bautmans laat zich positief uit over het voorstel. Voorwaarde is wel dat het ergonomisch verantwoord is, zegt hij, en “als je oudere mensen mobiliseert om zich te engageren voor de maatschappij, verhoogt dat hun levenskwaliteit en versterkt het hun zelfbeeld. Want ze gaan zich erg betrokken en nuttig voelen.”
Participatiedwang
Deze oproep tot vrijwilligerswerk door gepensioneerden is symptomatisch voor de voortschrijdende normalisering van de neo-liberale dogma’s. Mensen die eigenlijk al ‘buiten spel zijn gezet’ als economische factor moeten zich steeds vaker goedschiks dan wel kwaadschiks – denk aan de ‘normale’ dwangarbeid voor baanlozen – weer nuttig en rendabel gaan inzetten voor “de maatschappij”.
De vele reacties op het plan illustreren hoezeer tegenwoordig het economisch nuttigheidsdenken en de zogenaamde ‘wederkerigheid’ als volkomen normaal worden bezien. Weliswaar vinden veel van de mensen die reageren dat gepensioneerden met rust moeten worden gelaten, maar dan hebben ze het uitsluitend over degenen die hun hele leven hard gewerkt en geld verdiend hebben. Want senioren die langdurig een uitkering hadden, zouden wél op de kerkhoven moeten gaan werken, evenals trouwens mensen die momenteel een uitkering hebben, zoals chronisch zieken, baanlozen en vluchtelingen. Die zouden immers toch maar parasiteren op de maatschappij. Gelukkig stelden enkelen dat het gewoon betaalde banen zouden moeten zijn, en dat daar mensen voor aangenomen moeten worden. En dat bejaarden die dat werk toch willen gaan doen daar dan minimaal een vergoeding voor moeten krijgen. Om werkverdringing tegen te gaan.
Betaald werk afschaffen of wegbezuinigen en daarna beroep doen op vrijwilligers om datzelfde werk onbetaald te komen verrichten. Dat gebeurt al veel langer in de zorg, de thuiszorg, het onderwijs, de bibliotheken, de buurthuizen, enzovoorts. Er mag dan steevast gesproken worden van “vrijwilligers”, toch is er een wezenlijk verschil tussen daadwerkelijk autonoom vrijwilligerswerk en het “vrijwillig” arbeidsplaatsen overnemen nadat er een dwingend beroep is gedaan op bepaalde individuen of groepen mensen.
Emotionele chantage
Werkelijk vrijwilligerswerk wordt gedaan door mensen die zelf kiezen waar en met wie (al dan niet collectief) en hoe lang ze zich ergens onbetaald voor willen inzetten. De motivatie om vrijwilligerswerk te doen komt voort uit het zelfstandig zien van het belang en/of de noodzaak van bepaald werk, en/of simpel het fijn vinden om het te doen. Zodra het echter op de een of andere manier – en dat kan subtiel zijn – wordt opgelegd of opgedrongen, kán er geen sprake meer zijn van vrijwilligerswerk. En dat is precies wat er gebeurt in het kerkhofplan van Tienen Plus: bij gepensioneerden gaat men met zachte hand aandringen tot het doen van vrijwilligerswerk.
Van 65-plussers wordt vaak gezegd dat ze zich in “een isolement” bevinden. Er wordt gedaan alsof ze niet meer in onze samenleving leven, alsof ze geen engagement meer hebben, en dat ze “geactiveerd” moeten worden om weer mee te doen in de maatschappij. Niet alle senioren leven echter “geïsoleerd” en degenen die dat wel doen, kiezen daar meestal niet bewust voor. Het zijn niet de senioren die zichzelf “isoleren”, het is de kapitalistische maatschappij die zich van hen ontdoet, die “onrendabelen” opzij zet.
Ja, het zogenaamde “werkzame leven” stopt voor gepensioneerden. Ze zijn gevrijwaard van de dwang om te moeten werken in betaalde banen (niet allemaal overigens, een groeiend aantal gepensioneerden ziet zich genoodzaakt om weer betaald te gaan werken). En nu wordt er dus gesuggereerd dat ze eens moeten ophouden met dat egoïstisch gelanterfant met een pensioen of ouderdomsuitkering en dat ze zich productief moeten gaan opstellen. Nadat ze dus eerst als overbodige mensen zijn afgeschreven, wordt hen nu een schuldgevoel aangepraat.
We hebben het hier over een niet eens zo heel subtiele vorm van dwangarbeid. Op senioren wordt het stigma geplakt van geïsoleerde, niet betrokken weigerachtigen met zeeën van vrije tijd, waarvan vooral politici en wetenschappers beter menen te weten hoe ze die zouden moeten besteden. Daarbij wordt gesuggereerd dat wie niet “vrijwillig” meedoet een “lagere” levenskwaliteit zou hebben. En tenslotte wordt schaamte aangepraat bij wie “niet nuttig” zou zijn. Op die manier zullen veel mensen zich gedwongen voelen om mee te doen wanneer hen dat wordt ‘gevraagd’.
De proefballon
De kans is niet zo heel groot dat de senioren van Tienen ‘vrijwillig’ tewerkgesteld gaan worden. Waarschijnlijk zullen er meer uitkeringsgerechtigden opgeroepen gaan worden om de kerkhoven te wieden. Maar via dit soort proefballonnen wordt wel het voor wat, hoort wat-principe weer eens nadrukkelijk in onze hoofden gestampt. Door maar voortdurend nadruk te blijven leggen op de vermeende ‘nutteloosheid’ van de mensen die niet direct bijdragen aan “de maatschappij” of “de economie”, wordt ons allemaal ingepeperd dat blijvend “nuttig” en “rendabel” zijn de enige zingeving aan het bestaan is.
Bart de Baan
Puk Pent
Een schreeuw van wanhoop brengt dit artikel over tewerkstelling van ouderen. Uitsluiting in een isolement gedrongen zo als ook in het artikel over senioren beschreven ook in permanente armoe. Die armoede en isolement maken dat er geen verzekering is voor een crematie of begrafenis en dat er niemand zal zijn om afscheid te nemen. Nou en je merkt daar niks van zeg je misschien want je bent dan dood. Toch ik kan me voorstellen dat het mensen die in die toestand zitten zo als ik pijn doet dat voor uitzicht alleen geleefd alleen gestorven mogelijk nog twee jaar dood onontdekt in een huur hok gelegen en daar na van gemeentewege opgeruimd. Dan komt de stadsdichter in Amsterdam bij gebrek aan rouwenden naar je begrafenis o nee hij had het te druk.
Waarom is een begrafenis zo extreem duur ? Omdat er goed aan word verdient natuurlijk. Als je gedwongen aan het wieden bent op zo ‘ n begraaf plaats kunnen je gedachten afdwalen naar die problematiek zo als ik die beschrijf.
Mogelijk kan je er nog de bittere humor van inzien en een Goth dansje op de grafzerken maken :
https://www.youtube.com/watch?v=_y66jsSgPfw
Het hierboven beschreven verhaal illustreert hoe de rechtse politiek de Neo liberale gedachtengoed probeert op te leggen aan burgers of beter gezegd de burgers proberen te onderwerpen, natuurlijk in het voordeel van de opdrachtgevers.
Men komt geen mensen te kort, men wil gewoon niet betalen voor arbeid want dat gaat ten koste van de winst. Winst maken is alles wat nog telt. Het principe voor wat hoort wat gaat in het geval van de politici maar 1 kant uit. Wat is er zo moeilijk om te begrijpen dat als ik arbeid moet verrichten ik daar ook voor betaald wil worden?? Voor wat hoort wat. Maar nee, daar word je voor bestraft.
De burgers mogen schijnbaar geen loon voor arbeid niet meer eisen. Het gaat nog maar 1 kant op, die van de werkgevers en de overheid. Alles wat als onrendabel word gezien zoals uitkeringsgerechtigden, zieken, gehandicapten en ouderen worden nu hard aangepakt en uitgebuit voor geldelijk gewin en alles word nu uit de kast getrokken om deze groepen mensen te stigmatiseren om daarmee draagvlak te creeren voor vergaande maatregelen om deze groepen mensen rechteloos en volledig te kunnen uitbuiten. Dat men nu ook de gepensioneerde gaat dwingen om gratis te werken is iets wat ik een hele tijd geleden al voorspelt heb. Alles voor de maximale winst en macht.