Vluchteling Yemane werd aan de dwangarbeid gezet
Zo blijkt het werk in de fietsfabriek, dat Yemane zelf had gevonden en dan al ruim een half jaar doet, niet het beloofde vrijwilligerswerk met uitzicht op een baan te zijn, maar “een soort stage”. Wil: “De werkmakelaar van de gemeente bleek met de fabriek te hebben afgesproken dat als Yemane er nog eens zes maanden, vier dagen per week, zou werken – onbetaald! – hij daarna bemiddeld zou worden naar een assemblagefabriek waar elektrische fietsen in elkaar worden gezet. Voorwaarde van die fabriek: hij moest wel een arbeidshandicap (en dus beperkte loonwaarde) hebben – want dan krijgt de werkgever subsidie. Yemane, die niks mankeert, wist niets van deze afspraak. Hij dacht in opleiding te zijn voor fietsenmaker. Sahra Awad: “Dat was hem ook steeds gezegd. Dat vind ik nog het schrijnendste. Er wordt deze mensen – want Yemane is zeker niet de enige – steeds een worst voorgehouden: als jij maar je best doet, dan krijg je uiteindelijk dat diploma, of die betaalde baan. Bij Yemane zeiden ze er zelfs bij: ‘Je wilt toch zelfstandig zijn en je familie over laten komen? Wij gaan je helpen, dit is de weg.’ Zo werken deze mensen soms jaren voor niks – en ondertussen komt die betaalde baan nooit.” En het verhaal is nog niet klaar, want ook bij Albert Heijn blijkt de gemeente hem te hebben ‘verkocht’ als arbeidsgehandicapte. “Zijn loonwaarde was vastgesteld op vijftig procent, terwijl hij nooit was gekeurd”, zegt Sahra, na wiens aandringen Yemane pas inzage krijgt in zijn contract. Wil: “Het contract was een zelf in elkaar geknutselde overeenkomst tussen de gemeente en Albert Heijn waar ook de zorgverzekering en reiskostenvergoeding uit waren gehaald. En het bizarste: na twee maanden gratis werken zou zijn loonwaarde worden bepaald door de jobcoach van Albert Heijn, die hem daar gewoon zelfstandig liet werken! Zou zijn loonwaarde honderd procent zijn, dan mocht hij opzouten. Zou hij een lagere loonwaarde hebben, dan zou hij zich moeten aanmelden voor het doelgroepenregister van het UWV en dan zou hij een contract krijgen van 15 uur voor zes maanden – maar daarmee kom je niet uit de bijstand.”
Eva Prins in ‘Uitkeringsgerechtigden zijn een verdienmodel’ (Fnv)