Vluchtelingenstrijd en huurstrijd met elkaar verbonden bij de “iedereen onderdak”-demonstratie (fotoverslag)

Ongeveer driehonderd mensen deden afgelopen zaterdag mee aan de “iedereen onderdak”-demonstratie in Amsterdam. Het werd een sympathieke en solidaire actie, waarin sociale huurstrijd en de strijd van vluchtelingen voor een beter bestaan een prominente rol hadden.

De demonstratie begon bij het slavernijmonument in het Oosterpark. Selena, een spreekster van de Internationale Socialisten, vertelde dat ze had gewoond in de tijdelijke containerwoningen voor studenten naast de voormalige Bijlmerbajes, tevens het eindpunt van de demonstratie. Toen bekend werd dat de bajes omgevormd zou worden tot een asielzoekerscentrum voor nieuw gearriveerde vluchtelingen, stuurde burgemeester Eberhard van der Laan een enquêteur op bezoek bij de studenten. “Om anti-vluchtelingensentimenten te proeven”, aldus Selena. “Die ging zelfs sturende vragen stellen of er toch niet studenten waren die de vluchtelingen de schuld gaven van de woningnood.” Maar de studenten gaven hem nul op rekest, want ze wisten donders goed dat niet de vluchtelingen, maar het beleid van de gemeente en de landelijke overheid ervoor zorgt dat er minder sociale huurwoningen komen. “Eind 2017 moeten de studenten en de vluchtelingen plaats maken voor rijke mensen”, vervolgde de spreekster. “De media maken er een groot spektakel van dat mensen tegen vluchtelingen zouden zijn. Maar wij willen met deze demonstratie laten zien dat Amsterdam de vluchtelingen wel welkom heet.”

Black lives matter

Antoin Deul van slavernijkenniscentrum NINSEE was de volgende spreker. “Dit is een belangrijke plek”, begon hij. “Het slavernijmonument gaat over emancipatie en vrijheid, over het beeld dat we van de toekomst hebben. In dat licht is het vanzelfsprekend dat geen mens illegaal kan zijn. Minister Edith Schippers zegt dat de Nederlandse cultuur beter is dan alle andere. Maar de Nederlandse vrijheid werd verworven ten koste van die van anderen. De koloniale mindset waardeert zwarte levens anders dan witte levens. Mensen vluchten vanwege oorlogen die ontstaan op de ruïnes van het kolonialisme. Er worden muren gebouwd om bruine en zwarte mensen buiten te houden. In mijn cultuur zetten we een extra bord neer voor een onverwachte gast, we schatten alle levens op waarde, we zeggen: black lives matter en: niemand is illegaal, nergens.”

De demonstratie liep in zo’n anderhalf uur van het slavernijmonument naar de voormalige Bijlmerbajes en de studentenwoningen. Er werden leuzen geroepen als “No borders, no nations, stop deportations!” En: “He ho kabinet, jullie vragen om verzet! He ho kabinet, jullie worden afgezet!” Ook: “Stef Blok, stop de sloop, onze woning niet te koop!” En natuurlijk: “Geen man, geen vrouw, geen mens is illegaal!”

De tocht leidde door woonwijken en langs grote kantoorcomplexen. Ramona, een van mijn mededemonstranten, vertelde me dat een deel van de wijk waarin de Bijlmerbajes staat vrij nieuw is. “Eerst was er niets na het Amstelstation. Nu wonen er allemaal hippe mensen die eerst niet dood gevonden wilden worden in deze buurt.” Ze wees me op de luxe appartementen en de aanlegsteigers voor plezierjachtjes, allemaal nieuw.

Bij de voormalige Bijlmerbajes aangekomen werd er gezwaaid en werden er leuzen geroepen als “Oh la la, oh le le solidarité avec les sans-papiers”. Beveiligers verhinderden echter dat er op het terrein van het azc geflyerd zou worden.

Er werd geprobeerd om mondeling aan enkele tientallen vluchtelingen, die een stuk verder op het terrein stonden, de boodschap over te brengen dat we waren gekomen om hen welkom te heten en dat ze zich bij ons konden voegen op weg naar het eindpunt: een veldje tussen de containerwoningen voor studenten, net aan de andere kant van de sloot van het azc.

Meer huurstrijd

Bij de studentenwoningen aangekomen waren er nog een aantal sprekers. Khalid, een woordvoerder van Wij Zijn Hier, vertelde over de strijd van de vluchtelingen zonder papieren, die op straat moeten leven en in Amsterdam daarom panden kraken. Afgelopen woensdag vond er een rechtszaak plaats over de Vluchtgemeente, een gekraakt voormalig deelgemeentekantoor. De gemeente Amsterdam wil de vluchtelingen die daar nu bivakkeren, op straat zetten. De nieuwe huurder is… de IND, het afwijsapparaat van de staat, die eerst al de Wij Zijn Hier-vluchtelingen een beter leven heeft ontzegd door hen geen verblijfsrecht te geven en illegaal te maken, en hen nu ook nog uit hun pand dreigt te schoppen.

Een andere spreker vertelde over huurstrijd in Amsterdam, waaronder de kraakactie van een sociale huurwoning die op de nominatie stond om verkocht te worden. “Weten jullie wat een sociale huurwoning opbrengt als de corporatie ‘m verkoopt? 245.000 euro!” Hij riep op voor meer huurstrijd, en meer sociale huurwoningen.

De organisatie van de demonstratie had ook nog een spreekster. Ze vertelde dat de organisatoren het feestelijke einde van de demonstratie bij het azc hadden gepland, zodat de nieuwe vluchtelingen ook gemakkelijk hadden kunnen meedoen. Maar het COA, het overheidsorgaan dat azc’s beheert, wilde dat alleen toestaan als de organisatie huur zou betalen. Gelukkig had een aantal vluchtelingen de boodschap van de demonstranten begrepen. Ze waren meegelopen met het laatste stukje van de demonstratie, en gezamenlijk werden we onthaald met soep, brood en koekjes. Want: “Vluchtelingen welkom, racisme niet!”

Mariët van Bommel