Wapen van ongewenstverklaring vaker ingezet tegen migranten
Dat vluchtelingen en migranten vanwege een strafblad hun tijdelijke verblijfsvergunning kunnen verliezen, is geen nieuws. Advocaten en vluchtelingenorganisaties maken zich echter grote zorgen over het gemak waarmee de IND tegenwoordig mensen tot crimineel bestempelt en hen ongewenst verklaart. De oorzaak ligt in de verscherping van de Vreemdelingenwet in 2002. Een cel- of taakstraf van een maand is voldoende. Absurder nog zijn de voorbeelden van mensen die twee keer door rood licht zijn gereden of die een enkele keer niet aan hun meldplicht hebben voldaan. Een Chinese man die zich 10 jaar lang netjes wekelijks bij de politie meldde, kwam een paar keer niet. Hij was het zat. Ongewenstverklaring was zijn straf. Dat betekent dat de man tot geen enkel EU-land meer wordt toegelaten en bij binnenkomst in Nederland een celstraf van 6 maanden kan krijgen. Hij kan niet van de ongewenstverklaring afkomen door een boete te betalen of te gaan zitten voor de overtreding. Ongewenstverklaring komt neer op levenslange verbanning. Ongewenstverklaarden zijn in Nederland niet alleen illegaal en rechteloos, maar worden ook nog eens tot crimineel bestempeld.
Jeugddetentie
Schrijnend is ook de situatie van mensen die als minderjarige de wet hebben overtreden. Zo was een twaalfjarige alleenstaande minderjarige asielzoeker (ama) betrokken bij een vechtpartij waarvoor hij twee maanden jeugddetentie kreeg. Sindsdien is hij nooit meer met de politie in aanraking geweest. Toch liep hij bij het vluchtelingenpardon een verblijfsvergunning mis. Hij werd namelijk vanwege zijn strafblad ongewenst verklaard. Bij Nederlanders levert jeugddetentie echter geen strafblad op.
Er zijn vluchtelingengezinnen die een verblijfsvergunning hebben gekregen, behalve dan voor dat ene kind met een strafblad. Daarbij is geen rekening gehouden met individuele omstandigheden. Jongeren worden ongewenst verklaard ondanks bijvoorbeeld een verstandelijke beperking of een post-traumatisch stresssyndroom, veroorzaakt door de ellende die ze in het land van herkomst hebben meegemaakt.
Deportatie
Het maakt de overheid niet uit of de ongewenstverklaarden terecht kunnen in hun land van herkomst, of er daar oorlog heerst, of ze daar een zelfstandig bestaan kunnen opbouwen, of er nog familie woont die hen kan helpen. Sterker nog, onlangs besloten minister Ernst Hirsch Ballin en staatssecretaris Nebahat Albayrak van Justitie dat de gegevens uit het strafblad voortaan verstrekt worden aan de autoriteiten van het land van herkomst. Zo denken de bewindslieden herkomstlanden over te halen om beter mee te werken bij uitzettingen. De gegevens zouden overigens alleen verstrekt worden als het geen gevaar oplevert voor de betrokkene, aldus de ‘naïeve’ bewindslieden. Deze repressieve maatregelen vormen geen uitzondering, maar zijn voorbeelden van een hele reeks ingrepen die een afschrikwekkende werking zouden moeten hebben.
Particulieren, organisaties en gemeenten die ongewenstverklaarden helpen, kunnen overigens voortaan zelf ook strafrechtelijk vervolgd worden. Het is diep treurig dat sommige overheidslieden zich geroepen voelen om mensen aan te gaan geven met als doel ze ongewenst te laten verklaren. Zo heeft de Amsterdamse stadsdeelvoorzitter Ahmed Marcouch geprobeerd twee broers van Marokkaanse afkomst ongewenst te laten verklaren. De IND werkte graag mee maar vooralsnog is de rechter niet accoord gegaan. De jongens zouden “draaideurcriminelen” zijn. Marcouch zag zijn kans schoon nadat bleek dat ze hun verblijfsvergunning niet hadden verlengd. De mannen zijn rond de 20 jaar oud. Ze hebben weliswaar niet de Nederlandse nationaliteit, maar wonen al 15 jaar in Nederland. Deze ingreep zal de harten van menig rechtse Nederlander sneller hebben doen kloppen. Zo kom je dus van je “kut-Marokkaantjes” af. Je lost je eigen problemen niet op, maar kiepert ze over het tuinhek.
Ellen de Waard