Werklozen straks gedwongen sneeuw te ruimen onder mom van “normale burgerplicht”
In 2004 heeft de toenmalige VVD-staatssecretaris Mark Rutte via de Wet Werk en Bijstand de gedwongen tewerkstelling in het stelsel van sociale zekerheid ingevoerd, in de vorm van work first-projecten. Het idee van dat soort dwangarbeid hadden beleidsambtenaren op het ministerie van Sociale Zaken afgekeken van de Amerikaanse staat Wisconsin. In hun enthousiasme om werklozen verplicht en onbetaald aan het werk te zetten beseften ze wellicht niet dat de VS een van de weinige bij de ILO aangesloten landen is die de ILO-verdragen tegen dwangarbeid niet hebben ondertekend. Nederland daarentegen wel. Daardoor overtreedt de overheid sinds 2004 met work first-projecten en alle andere vormen van gedwongen tewerkstelling de ILO-verdragen tegen dwangarbeid. Zo is het via dwangarbeid bijbrengen van “arbeidsdiscipline” aan werklozen nadrukkelijk verboden op grond van artikel 1-c van ILO-verdrag nr. 105 uit 1957.
De Krom noemt de voorgestelde dwangarbeid van de Wet Werken naar Vermogen “een nieuwe burgerlijke verplichting” die zou vallen onder “de normale burgerplichten” waarvoor ILO-verdrag nr. 29 uit 1930 een uitzondering maakt en die daarom geen gedwongen arbeid zou zijn. Maar “een nieuwe burgerlijke verplichting” is per definitie iets anders dan “een normale burgerplicht”, die immers niet net nieuw is bedacht. Aldus de publicist Louis van Overbeek, die de ontwikkelingen op het gebied van dwangarbeid scherp in de gaten houdt. Het valt moeilijk vol te houden dat het onder dwang verrichten van onbetaalde arbeid een plicht zou zijn die elke burger normaal gesproken zou moeten uitvoeren. De staatssecretaris van Dwangarbeid kletst dus uit zijn nek en toont daarmee voor de zoveelste keer aan dat het kabinet Bruin I lak heeft aan internationale mensenrechtenverdragen.
Wat tot “de normale burgerplichten” moet worden gerekend, mag geen dwangarbeid worden genoemd, aldus de ILO. Maar het is volstrekt onduidelijk wat onder die plichten moet worden verstaan. Veelzeggend is dat volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) burgers niet mogen worden verplicht om de stoep voor de eigen voordeur sneeuw- en ijsvrij te houden. In 2007 liet de VNG die verplichting juist verwijderen uit het nieuwe model van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), omdat dat in strijd zou zijn met de ILO-verdragen tegen dwangarbeid. Als de staat de burger niet mag verplichten om het eigen stoepje sneeuwvrij te maken, dan is het zeker niet toegestaan om bijstandsgerechtigden te dwingen om sneeuw te ruimen op de stoep van andere burgers. Althans, dat zou je zeggen. Toch verplicht onder meer de gemeente Roermond de plaatselijke werklozen om deze winter aan de slag te gaan als sneeuwruimer. De afdeling Sociale Zaken van deze gemeente eindigde onlangs als tweede in de verkiezing van “Beste Sociale Dienst van Nederland”. Met het dwingen van bijstandsgerechtigden tot onbetaalde arbeid vallen blijkbaar ook prijzen te winnen.
Harry Westerink
Nou maar hopen dat er deze winter geen sneeuw valt.
We gaan terug naar de jaren 30, waar werkverschaffing werd ingevoerd, anders kreeg je geen steun. Volgens mij was de laatste premier voor de oorlog ook een liberaal.
En in de krant van vandaag staat dat een laag inkomen niet erg is volgens Rutte, dus een opmaat voor werkverschaffing.
Dat zou dan nu zover moeten zijn. Toch bereiken me geen berichten, dat werkloze Roermondenaars te werk zijn gesteld. Heeft men tijdig bakzeil gehaald?