Wordt de zorgbonus verrekend met de bijstandsuitkering?

Onlangs beloofde het kabinet een eenmalige bonus van duizend euro netto aan zorgpersoneel dat direct of indirect met de uitbraak van het coronavirus te maken heeft. Maar dat bedrag bleek niet bedoeld voor alle medewerkers in de coronazorg. Er werden uitzonderingen gemaakt voor bijvoorbeeld artsen, apothekers en administratief personeel. De bonus is belastingvrij en heeft geen gevolgen voor eventuele toeslagen die je ontvangt. Wel wordt een inkomensgrens van ongeveer zeventigduizend euro gehanteerd.

Om wat licht te krijgen in de onduidelijkheden bel ik eerst de gemeente Amsterdam. Maar wat zijn het toch een stelletje flapdrollen bij het call center van de afdeling Werk, Participatie en Inkomen (WPI). Ik heb wel andere e-mailadressen en telefoonnummers, maar dacht: laat ik het call center eerst maar eens bellen, die kunnen mij eventueel doorverbinden.

Ik bel met een algemene eerste vraag. Zorgmedewerkers krijgen een bonus van duizend euro om hen te bedanken voor het vele werk dat ze doen in deze tijden van coronacrisis. Nu is de vraag: als die zorgmedewerker, bijvoorbeeld in de thuiszorg, een (kleine) aanvullende bijstandsuitkering heeft, wordt die bonus dan verrekend met de bijstandsuitkering? Ik stel de vraag aan het call center.

Burgerservicenummer

Antwoord: “De persoon krijgt een vergoeding naast de bijstandsuitkering?”

“Nee, dat hebt u niet goed begrepen. De persoon werkt in de thuiszorg en heeft loon uit haar werk. Maar met dat loon komt ze niet aan het sociale minimum. Daarom heeft die persoon een aanvullende bijstandsuitkering. Nu krijgt ze naast haar loon de bonus van duizend euro.”

“O ja. Ik weet het antwoord niet. Ik denk dat het wel wordt verrekend, maar ik weet het niet. Kunt u mij het burgerservicenummer en de naam van die persoon geven?”

“Nee, dat kan ik niet. Het is een algemene beleidsvraag.”

“Dan kan ik u niet helpen. Ik heb burgerservicenummer en naam nodig, om het voor te leggen aan de inkomensconsulent, want die gaat erover.”

“Maar het is een algemene beleidsinformatievraag. Kunt u mij niet verbinden met de afdeling beleid?”

“Nee, dat kan niet. De inkomensconsulent gaat erover, de bonus wordt verrekend met de uitkering.”

Ik heb “waardeloos” geroepen en opgehangen. Je kunt geen algemene vraag stellen aan het call center. Als ze het niet weten, en je geeft geen burgerservicenummer van een concreet persoon, dan krijg je geen antwoord.

Ministerie

Ik bel andere nummers en ga e-mailen. Sommige telefoonnummers geven geen gehoor, anderen geven aan van niets te weten. Daarom het ministerie maar eens gebeld, het algemene nummer. Ik word vriendelijk te woord gestaan en de medewerkster neemt mijn vraag in behandeling. Ze gaat de regeling bekijken, maar het antwoord op mijn vraag staat er niet bij. Daarom wordt de vraag doorgezet naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Maar ik moet erop rekenen dat de beantwoording van de vraag veertien dagen kan duren.

Gift

De advocaat van de Bijstandsbond zegt: “Het is een gift in het kader van de Participatiewet (PW). Het is geen loon, er wordt geen belasting over betaald. En het heeft geen gevolg voor de toeslagen.” Hij verwijst naar het volgende: “Giften kunnen op grond van de PW worden vrijgelaten op grond van artikel 31 lid 2 onderdeel m.: ‘giften en andere dan de in onderdeel l bedoelde vergoedingen voor materiële en immateriële schade voor zover deze naar het oordeel van het college uit een oogpunt van bijstandsverlening verantwoord zijn’.”

In dit wetsartikel zijn de gemeenten vrij om een beleid te ontwikkelen waarbij bepaalde bedragen aan giften niet verrekend worden met de bijstandsuitkering. Het is dus gemeentelijk beleid hoe met dit wetsartikel wordt omgegaan. De gemeente Amsterdam sluit min of meer aan bij de regels van de Belastingdienst. Dan mag je, als er geen familierelatie bestaat, ongeveer 2.200 euro belastingvrij schenken. Die gemeente hanteert lagere bedragen, maar wel boven die duizend euro zorgbonus. Als in Amsterdam de zorgbonus wordt erkend, wordt er dus niets verrekend met je bijstandsuitkering. Denken wij. Althans, als de gemeente de zorgbonus erkent als gift. Maar… het is gemeentelijk beleid.

Andere gemeenten hebben op grond van dat wetsartikel helemaal geen algemeen beleid of hanteren andere grenzen. Zo bepaalt de gemeente Berg en Dal het volgende: “Een eenmalige gift, of een cumulatie van verschillende eenmalige giften, wordt vrijgelaten voor zover het totaal aan giften op jaarbasis maximaal zestig procent van de van toepassing zijnde maandelijkse bijstandsnorm inclusief vakantietoeslag, afgerond naar boven tot een veelvoud van vijftig euro, bedraagt”. Dat is dus een grens van iets van zeshonderd euro. Veel lager dan in Amsterdam. Maar als de gift een specifieke bestemming heeft, waarvoor eventueel ook bijzondere bijstand had kunnen worden verkregen, dan gelden in Berg en Dal weer andere regels. Zo heeft iedere gemeente zijn eigen ingewikkelde beleid.

Conclusie

Ik heb nog geen antwoord van het ministerie gekregen. Het zou wel eens kunnen dat er geen beleid is op landelijk niveau, en dat het aan de gemeenten wordt overgelaten. Dan zal de ene gemeente het verrekenen met de bijstandsuitkering, en de andere niet. Dat is natuurlijk van de zotte qua rechtsongelijkheid. Wij gaan juridische procedures voeren, als dat zo is.

Over de vraag wie wel en wie niet voor de bonus in aanmerking komt, is sinds het begin veel onduidelijkheid en ontevredenheid. Sommige ziekenhuizen zijn al begonnen om de bonus uit eigen zak te betalen, omdat de betaling van het ministerie uitblijft. De discussie over de uitvoeringstechnische aspecten van de zorgbonus zal nog veel worden gevoerd. Wordt vervolgd.

Piet van der Lende

(Dit artikel verscheen eerder op de site van de Bijstandsbond).

---

Naschrift:

Van de gemeente Amsterdam ontving ik onderstaand antwoord over de vraag of de zorgbonus van 1.000 euro wordt verrekend met de bijstandsuitkering. Nee, hij wordt vrijgelaten.

Geachte heer Van der Lende,

Naar aanleiding van uw vraag over de zorgbonus in relatie tot bijstandsuitkeringen informeer ik u langs deze weg.

Zorgmedewerkers die in hun werk direct of indirect de gevolgen van de uitbraak van het coronavirus hebben ondervonden, hebben recht op een bonus van duizend euro netto, van hun werkgever of opdrachtgever. De bonus is een netto bedrag en heeft geen invloed op toeslagen (inkomensafhankelijke regelingen). Er hoeft door de klant geen belasting over betaald te worden. De zorgaanbieders krijgen van het kabinet subsidie om de bonus te bekostigen en om er belasting over af te dragen.

De bonus wordt fiscaal toegerekend aan de werkkostenregeling. In dat kader is er een vrije ruimte voor werkgevers om belastingvrij vergoedingen te verstrekken. Dat is geregeld in de Wet op de loonbelasting. De bonus is daarom een eindheffingsbestanddeel als bedoeld in artikel 31, lid 1 onderdeel f van de Wet op de loonbelasting.

Vergoedingen op die basis vallen onder de vrijstelling als bedoeld in artikel 31, lid 2 onder g van de Participatiewet en moeten op die grondslag buiten beschouwing worden gelaten; worden vrijgelaten dus.

De medewerkers van WPI zijn hierover al geïnformeerd.