Wordt u ook zo preuts van #metoo?

Dat er een backlash zou komen na #metoo was te verwachten. Wat die backlash precies zou zijn, was lastiger te voorspellen, anders dan het voor de hand liggende geklaag over “heksenjachten” (een bijzonder ongelukkige metafoor in dit kader, want “heksen” waren ook maar gewoon vrouwen die zich weigerden te voegen naar het keurslijf dat de maatschappij voor hen had bedacht).

De backlash lijkt zich op dit moment te concentreren rondom “preutsheid”, althans in Nederland. In een enquête die het NRC rondstuurde onder betalende lezeressen werd het rechtstreeks gevraagd – of ik soms vind dat we preutser zijn geworden door #metoo (gelukkig was er naast “ja” en “nee” ook een “anders, namelijk”-optie).

Wat is preutsheid precies? De definitie van Van Dale is “overdreven kuis”. En “kuis” betekent dan weer “in seksueel opzicht eerbaar”. Jaja, eerbaar. De jaren vijftig-spruitjesgeur vliegt je tegemoet. Het zijn termen die meestal gereserveerd worden voor het vrouwelijk deel der bevolking. Vroeger op school (we spreken vroege jaren negentig) moesten meisjes vooral niet “preuts” zijn, maar zeker ook geen “slet”. Het is een smalle weg die naar de hemel leidt.

Ik heb het woord “preuts” nauwelijks gehoord sinds mijn middelbare schooltijd en in die tijd was het een synoniem voor meisjes die “overdreven moeilijk” deden over seks, zoenen en aanverwante onderwerpen. Dit vrijwel uitsluitend vanuit het perspectief van degenen die op dat vlak iets wilden van het betreffende meisje terwijl het meisje dat iets minder zag zitten.

En nu komt het dan weer bovendrijven. Kennelijk zijn er mensen die bang zijn dat #metoo ertoe leidt dat mensen “moeilijk gaan doen” over seks. Ze stellen zich bij “consent” (uitdrukkelijke toestemming) iets voor als het invullen van een formulier om toestemming te geven voor seks of het woordelijk toestemming moeten vragen voor elke handeling die je verricht.

Nou gaat #metoo überhaupt niet over situaties waarin mensen met wederzijds goedvinden seksueel besluiten te zijn met elkaar en het gaat ook niet over flirten. #metoo gaat vooral over situaties waarin sprake is van machtsmisbruik en van ongevraagde seksuele toenadering in niet-seksuele situaties. De baas die zijn hand op je bil legt. De kerel die je ’s avonds op straat achterna loopt en seksueel getinte dingen naar je roept. De man die ongevraagd tegen je aan gaat ‘grinden’ op de dansvloer. De manager die steeds weer opmerkingen maakt over hoe je je kleedt. De mannen die nu roepen “dat je nu een vrouw zeker ook geen hand meer kunt geven”, moeten bij zichzelf serieus te rade gaan of zij überhaupt begrijpen en aanvoelen wat het verschil is tussen onschuldig flirten en opdringerig gedrag.

Het gesprek over consent binnen relaties en binnen seksuele ontmoetingen ligt wel in het verlengde van #metoo en het belang ervan kan nauwelijks overschat worden. Iemand op sociale media maakte de vergelijking met eten. Als je mensen te eten hebt, dan schep je niet zonder overleg hun bord helemaal vol. Ben je een grote eter of een kleine eter? Als ze hun bord leeg hebben, vraag je of ze misschien nog iets willen. Als je merkt dat ze het niet zo lekker vinden, verzeker je hen dat ze hun bord heus niet leeg hoeven te eten. Je vraagt ze gaandeweg de maaltijd wat ze ervan vinden. Of het niet te zout is. Of ze misschien ook een toetje lusten en een glaasje wijn erbij, of iets anders.

Iedereen vindt dit alles volkomen natuurlijk als het over eten gaat. Maar als het om seks gaat, zou het allemaal vanzelf moeten gaan, liefst zonder verbale communicatie. Da’s op zich niet zo heel vreemd als je nagaat wat we op dat vlak aan beelden voorgezet krijgen. In films is seks meestal woordenloos. In porno draait (hetero)seks meestal om het genot van de man. Als de man klaarkomt, is de seks voorbij (dat is in het echt niet veel anders: “Did your girlfriend come?” (YouTube)). We denken dat we de ander zouden moeten ‘aanvoelen’ en dat we automatisch zouden moeten weten waar de grenzen van de ander liggen en wat de ander prettig vindt.

Dat is niet de praktijk. En dat blijkt ook wel uit de cijfers. In heteroseksuele relaties bereikt slechts tweederde van de vrouwen elke keer een orgasme, terwijl bijna alle mannen vrijwel elke keer klaarkomen en vrouwen in lesbische relaties ook prima aan hun trekken komen. Nou is klaarkomen uiteraard niet het enige doel van seks, maar deze cijfers zeggen natuurlijk wel iets.

Jongens en mannen worden opgevoed met prestatiegerichte ideeën rondom seks. Meisjes en vrouwen worden opgevoed met het idee dat geven belangrijker is dan nemen. Dit leidt tot voorspelbare verhoudingen die worden weerspiegeld in de hierboven genoemde cijfers van een onderzoek dat al vele malen herhaald is en dat steeds weer dezelfde uitkomsten oplevert.

Als je seks voor alle betrokkenen leuker wilt maken, is communiceren het wondermiddel. En omdat vrouwen worden opgevoed met de gedachte dat het opeisen van genot voor hen niet gepast is, wil ik júist mannen in heteroseksuele relaties vragen om hier een eerste stap in te zetten. Er zijn heel veel vrouwen die het moeilijk vinden om te praten over wat ze wel en niet fijn vinden en over wat ze nodig hebben om tot een orgasme te komen. Er zijn heel veel vrouwen die genoegen nemen met seks die ze eigenlijk niet zo fijn vinden omdat ze het ego van de man niet willen krenken. Er zijn heel veel vrouwen die zich niet volledig durven laten gaan in seksuele relaties met mannen omdat ze merken dat hun partner vooral aandacht lijkt te hebben voor zijn eigen genot. Er zijn heel veel vrouwen die penetratie weinig boeiend vinden, maar die het daarover niet durven te hebben omdat alleen penetratie gezien wordt als ‘echte seks’.

Bij mezelf duurde het tot ergens achter in de dertig voordat ik in staat was om bij seks met mijn partner door zijn toedoen vrijwel elke keer klaar te komen, terwijl ik het sinds mijn twaalfde zelf binnen dertig seconden voor elkaar heb. Het enige verschil tussen nu en de jaren daarvoor is communicatie, met als gevolg een toegenomen gevoel van veiligheid en dus vrijheid. Communicatie over seks leidt niet tot “preutsheid”, het leidt tot grotere vrijheid en tot betere seks.

#metoo beperkt niet, #metoo bevrijdt.

Boosvrouw
(Dit artikel verscheen eerder op haar eigen weblog)