World Economic Forum en MultiStakeholder Initiatives domineren internationale corona-aanpak

Januari dit jaar lanceerde het World Economic Forum (WEF) het “Great Reset Initiative”, voor een nieuwe opstart zo gauw de coronacrisis voorbij is. Nick Buxton, medewerker van het Trans National Institute (TNI) te Amsterdam, een organisatie die activisten, sociale bewegingen en kritische wetenschappers van over de hele wereld bij elkaar brengt: “Wat ons grote zorgen baart, is dat dit initiatief van het WEF eigenlijk probeert de macht te vergroten van juist degenen die verantwoordelijk zijn voor de huidige crises. Het is gewoon een truc om op de oude manier door te blijven gaan. Maar dat zal meer van dit soort crises veroorzaken, meer pandemieën. Het zal de klimaatcrisis en de ongelijkheid vergroten. Het is helemaal geen ‘Great Reset’, geen nieuwe start. Het is een Grote Machtsovername van het Bedrijfsleven.”

In het “Great Reset Initiative” bepleit het World Economic Forum om veel MultiStakeholders Initiatives (MSI’s) op te zetten. Om een voorbeeld te geven: we zitten nu in een wereldwijde coronacrisis en een van de sleutelorganisaties die beslissingen neemt over hoe die crisis aan te pakken is een instelling genaamd Covax. Eigenlijk zou de aanpak van de huidige wereldgezondheidsramp gecoördineerd moeten worden door de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO), die verantwoording schuldig is aan de Verenigde Naties. Maar in feite is de WHO nu gewoon maar een van de partners in de Covax.

De Covax is een MultiStakeholder Initiative (MSI), een organisatie waarin bedrijfsleven, wetenschap, en filantropische en sociale organisaties samenwerken. Dat klinkt mooier dan het is, want MSI’s worden meestal door het bedrijfsleven opgericht, de leden ervan worden door de organisator bij elkaar gezocht en het is dan ook niet verwonderlijk dat het bedrijfsleven uiteindelijk bepaalt wat er wel en niet gebeurt, ook al zitten er een paar vertegenwoordigers van sociale organisaties mee aan tafel.

Buxton: “Als we naar de Covax kijken, dan is een van de twee centrale organisaties in de Covax de Global Alliance for Vaccines (GAVI). Als je dan naar het bestuur van GAVI kijkt, dan zie je dat dit gedomineerd wordt door grote farmaceutische bedrijven. Er zitten ook een paar vertegenwoordigers van een paar landen en van sociale organisaties in. Maar vervolgens zitten er – heel interessant – nog veel meer vertegenwoordigers van grote banken in. Ik heb geen idee wat die te maken hebben met volksgezondheid. (…) En dan heb je tenslotte ook nog eens de WHO. Maar die wordt gemakkelijk overstemd door anderen die geen volksgezondheidsachtergrond hebben. En zo beginnen banken en geneesmiddelenfirma’s werkelijk de internationale besluitvorming te bepalen.”

Mary Ann Manahan, een Filipijnse activiste die op dit moment als onderzoeker verbonden is aan de universiteit van Gent, brengt wereldwijde MSI’s in kaart. Tot nu toe heeft zij er 105 gevonden, maar het onderzoek is nog niet afgerond. Manahan: “Sinds 2000 zien we een explosie van nieuwe MSI’s. (…) 42 in het eerste decennium van de 21ste eeuw en 51 in het tweede. 27 MSI’s houden zich bezig met landbouw en voeding, 23 met klimaat en milieu en 23 met internet en data. (..) De Gates Foundation, de Wereldbank en de G7 financieren 65 procent van de MSI’s.” Manahan wijst erop dat de initiatiefnemers van een MSI zelf bevriende wetenschappers, bevriende ngo’s en bevriende politici uitnodigen om deel te nemen als ‘stakeholders’.

Harris Gleckman, senior fellow aan de Universiteit van Boston en voormalig stafmedewerker van de Verenigde Naties, heeft een hekel aan al de mooie woorden van MSI’s: “De woordvoerders van de Covax verzekeren dat de Covax een wereldwijde oplossing is voor een eerlijke toegang tot coronavaccins. GAVI en CEPI (de organisaties die de Covax gesticht hebben en domineren) brengen deze boodschap in bijna al hun publicaties naar voren. Werkelijk, wat een fantastisch bericht. In een wereld van toenemende ongelijkheid bij de toegang tot voedsel, land, economische en genderrechten is het doel van de Covax, eerlijke toegang tot vaccins, echt verfrissend en inspirerend. (..) Maar: de Covax wil de vaccinatie van slechts 20 procent van de bevolking van ontwikkelingslanden financieren. (..) Wat moet er nu met de overige 40 tot 50 procent van de bevolking gebeuren (om tot de veilig geachte 70 procent vaccinatiegraad te komen)??? (..) Interne regels van de Covax bepalen dat in de praktijk de Covax-leiding beslist welke landen en welke bevolkingsgroepen in deze landen een snelle toegang tot vaccinatie krijgen.”

Het World Economic Forum is de grote drijfkracht achter het multistakeholderisme, al sinds 2010 toen het WEF het rapport “Everybody’s Business” publiceerde. Dit lijvige boekwerk van zeshonderd pagina’s bestaat voor 90 procent uit gedetailleerde beschrijvingen van wat er in de verschillende sectoren van de samenleving zou moeten gebeuren. Buxton: “Het World Economic Forum vond dat we naar een meer flexibel bestuurssysteem moesten. Dat de privésector efficiënter was en dat je snellere en betere beslissingen krijgt als je de privésector er bij betrekt. (..) De CEPI (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations, een van de twee moederorganisaties van de Covax) is gelanceerd op een bijeenkomst van het World Economic Forum. Het WEF is nu een lanceerplatform geworden voor veel van die multi-stakeholders organisaties.”

Het TNI, de organisatie waar Buxton voor werkt, is ondertussen druk bezig om allerlei sociale organisaties in de wereld te benaderen om tot een gezamenlijke open brief te komen om in mei aan het WEF aan te bieden. Buxton: “Er is de laatste jaren een stille wereldstaatsgreep gaande. De meeste mensen zien dat niet. Mensen zijn eraan gewend geraakt dat bedrijven op nationale schaal meer politieke invloed hebben. Dat gebeurt voor hun neus: overheidsdiensten worden geprivatiseerd, oliemaatschappijen stoppen klimaatmaatregelen en de bankensector financiële regulering. Maar wat mensen niet beseffen is dat er iets veel sluipenders gaande is. Dat internationale beleidsafspraken, die tot nu toe genomen werden door regeringen, steeds meer gedomineerd worden door instellingen die aan niemand verantwoording schuldig zijn. Dat gebeurt in allerlei verschillende sectoren, maar mensen zien het onderlinge verband niet.”

Vandaar dat TNI wereldwijd sociale organisaties benadert en via een open brief het probleem van het multi-stakeholderisme aankaart.

Verder lezen? Ga naar het video-interview van Lynn Fries met Nick Buxton of de website van TNI.

Jan Paul Smit