Zorgwerkers: wees solidair met de strijd tegen politiegeweld en institutioneel racisme!

Op 28 mei werd George Floyd door een politieagent vermoord in Minneapolis. Sindsdien worden er wereldwijd protesten georganiseerd om een vuist te maken tegen het racistische politiegeweld en institutioneel racisme in de Verenigde Staten en Europa. Zo ook in Nederland, onder andere in Maastricht, Amsterdam, Breda, Den Haag, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Arnhem, Tilburg, Nijmegen, Leeuwarden, Enschede en Eindhoven. Ik, een witte verpleegkundige, was aanwezig bij de indrukwekkende demonstratie in Den Haag.

Alle protesten trekken honderden tot duizenden demonstranten. De noodzaak is hoog: het politiegeweld en het institutioneel racisme moeten nu stoppen. En nee, dit kan niet wachten tot er een vaccin of medicijn tegen corona is gevonden. De organisatoren van deze protesten zijn zich echter heel bewust van het verspreidingsgevaar van het virus. Zij roepen constant op om anderhalve meter afstand te houden, om mondkapjes en handschoenen te dragen, om het openbaar vervoer te vermijden en om niet te komen bij gezondheidsklachten. De demonstranten geven hier ook zoveel mogelijk gehoor aan.

Besmet

Zelf had ik mijn twijfels, moet ik als verpleegkundige hier wel naartoe gaan? Ik besloot van wel en sta hier nog steeds volledig achter. Ik stond op voldoende afstand van de andere demonstranten en ik zag dat iedereen ruime afstand bewaarde. Ook droeg iedereen mondkapjes. De kans dat ik op deze plek besmet zou kunnen raken met het covid-19 virus acht ik vele malen kleiner dan in de supermarkt, waar iedereen zonder mondkapje dicht langs me loopt.

In de media en de social media zag ik echter al snel berichten voorbijkomen waarin werd geroepen dat deze demonstraties respectloos zouden zijn voor zorgwerkers. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid sprak over hoe “pijnlijk” dit was voor de mensen ‘die hard hebben gewerkt in deze crisis”. Op social media wordt gesproken van een “fuck you naar de zorg”. Er wordt gesuggereerd dat ouderen in de verpleeghuizen straks tijdens de feestdagen geen bezoek zouden mogen ontvangen door een nieuwe coronagolf, die nu veroorzaak zou zijn door de anti-racisten. Er worden foto’s naast elkaar geplaatst: een van de drukte op de Dam met een van een verpleegkundige in beschermende kleding. Er wordt gescholden en gedreigd.

Terrasjes

En dat terwijl de terrasjes weer open zijn (zonder mondkapjes), bioscopen en openbare ruimten weer toegankelijk zijn, parken en stranden al wekenlang volstromen met bezoekers, en grenzen open zijn of binnenkort weer open gaan voor vakantiegangers, die dan ook nog eens per vliegtuig kunnen reizen. Als verpleegkundige maak ik mij dáár juist zorgen om. Waar is die massale verontwaardiging daarover?

Daarnaast ben ik ook niet vergeten hoe het was tijdens de coronapiek. De paniek en machteloosheid die bij mij en mijn collega’s ontstond toen onze cliënten mogelijk corona hadden, terwijl wij niet de juiste beschermingsmiddelen hadden. De frustratie om nieuwe zorgvragers met corona te moeten afwijzen, om diezelfde reden. De angst die heerst onder mijn cliënten en collega’s. En dan heb ik nog het geluk gehad niet op een covid-afdeling te hebben gewerkt.

Niet klappen, maar flappen”

Een vriend die dat wel deed, vertelde hoe frustrerend hij het vond dat mensen in de rijen stonden bij bouwmarkten en massaal naar parken en stranden gingen, terwijl hij urenlang gekleed in schort, spatbril en mondkapje zorg verleende. Dat applaus hoefde ook niet van hem, het was betekenisloos omdat er verder toch geen maatregelen werden genomen om zorgwerkers tegemoet te komen in deze periode. “Niet klappen, maar flappen” (betalen), zei hij. En zo is het ook. Als al die politici en (voornamelijk) witte mensen echt zo meeleefden met de zorg, dan hadden ze iets moeten doen aan ons tekort aan beschermingsmiddelen. Dan zouden wij* een beter loon krijgen voor ons “harde werk in deze crisis”, om met Grapperhaus’ woorden te spreken. Dan werd er geïnvesteerd in de zorg, in plaats van bezuinigd. Ook zouden dan de terrassen, restaurants en bioscopen leeg blijven en zouden er geen vakanties worden geboekt.

Racisme

En dan komt ook de spreekwoordelijke aap uit de mouw. Want het gaat deze politici en reageerders niet om de zorgwerkers. Wij, zorgwerkers, worden gebruikt om de demonstraties tegen politiegeweld en racisme in diskrediet te brengen. Door ons te prijzen voor ons harde werk, worden wij geframed als “helden”. Maar “zorgmedewerkers kiezen er niet voor om met mens en macht een pandemie te bestrijden”, zo schrijft Mathijs van de Sande terecht. En “zwarte mensen kiezen er niet voor om actie te voeren tegen racistisch geweld. Ze doen wat ze moeten doen, geen van hen heeft erom gevraagd.”

De anti-racisten worden lijnrecht tegenover ons zorgverleners geplaatst. Seada Nourhussen schreef heel treffend op Twitter dat zorgverleners “misbruikt worden als stok om anti-racisten mee te slaan”. Dat maakt mij zo boos. Deze demonstraties zijn ontzettend belangrijk. Ik vind het geweldig om te zien hoeveel mensen er gemobiliseerd konden worden in een kort tijdsbestek. Ik heb heel veel respect voor alle mensen van kleur die iedere dag opnieuw strijden tegen (institutioneel) racisme en politiegeweld, terwijl zij ook elke dag opnieuw zoveel pijn voelen door dit racisme en geweld.

Racisme heeft geen pauzeknop gedurende deze coronacrisis, dat bewijst de moord op George Floyd. Verwacht daarom ook niet van mensen van kleur dat zij hun strijd wel pauzeren. Ik wil de zorgwerkers daarom oproepen om solidair te zijn met deze strijd. Laat ons beroep niet misbruiken om racisme goed te praten! En doe mee met de strijd om politiegeweld en institutioneel racisme te stoppen.

Zoë Smit