De Peueraar 51, november 1994
Auteur: Eric Krebbers
Dierenbevrijding en euthanasie
Op 10 mei vielen 15 tot 20 gemaskerde vrouwen het redactiekantoor van het blad EMMA in Keulen binnen. Ze sloegen computers en andere apparatuur kort en klein. EMMA, zusterblad van Opzij, had Peter Singer aan het woord gelaten zonder kritiek te leveren op zijn ideeën. Al vanaf 1989 wordt er in Duitsland een heftige discussie gevoerd over Singers ideeën. De man wordt letterlijk gehaat door de gehandicaptenbeweging en radicale delen van de vrouwenbeweging. Waarom? Na het lezen van zijn nieuwe boek "Dierenbevrijding" is dat me wel duidelijk geworden.
Singer schrijft over "soort-isme", ofwel specisisme. Hij maakt zich sterk voor dierenbevrijding en meent dat onderdrukking op basis van soort net zo verwerpelijk is als op basis van 'ras'. Net zoals witten zich niet boven zwarten moeten stellen (racisme) zo moeten mensen zich niet boven andere dieren stellen (specisisme). Zijn lijvige boek staat vol feiten over dierenonderdrukking, over vegetarisme en over de geschiedenis van de dierenonderdrukking. Echt een naslagwerk voor dierenstrijders. Niets mis mee, wat mij betreft.
Het verneukeratieve van Singer is dat hij de macht van de mens over het dier wil vervangen door de macht van mensen over wat hij noemt "niet-personen". Onder "niet-personen" verstaat hij alle wezens die niet zouden kunnen lijden en die dus geen belangen hebben waar je rekening mee hoeft te houden. Dieren kunnen personen zijn en bepaalde mensen zijn "niet-personen."
Singer schrijft: "Als we eenmaal beseffen dat het feit dat een wezen lid is van onze soort op zichzelf niet voldoende is om het doden van dat wezen altijd verkeerd te doen zijn, zullen we ons beleid van het tot elke prijs in stand houden van mensenlevens, zelfs als er geen uitzicht is op een zinvol leven of een bestaan zonder verschrikkelijke pijn, misschien opnieuw in overweging moeten nemen." (mijn cursief, E.K.) Met name gehandicapten ziet Singer als "niet-personen": "Als we zouden moeten kiezen tussen het redden van het leven van een normaal mens of van een verstandelijk gehandicapt mens, zouden we waarschijnlijk ervoor kiezen het leven van een normaal mens te redden." En over vivisectie: "Ik geloof niet dat het nooit te rechtvaardigen zou zijn experimenten uit te voeren bij een mens met hersenbeschadiging."
Singer brengt een discussie op gang over het recht op leven van "niet-personen" zoals gehandicapten. De actievoersters zetten daar in hun verklaring tegenover dat "geen dierenrecht een mensenrecht ter discussie kan stellen." EMMA reageerde hierop door onder andere te stellen dat de "gehandicaptenbeweging op grond van het Duitse nationaal-socialistische verleden wel erg kleinzerig reageert op een discussie over het recht op leven." In zijn boek "Should the baby live?" schrijft Singer: "Zolang diegenen die regeringen kiezen niet graag een belastingverhoging willen, waarmee de staat een betere verzorging van behoeftigen kan betalen, lijkt het niet wijs de beperkte middelen op te maken voor een toenemend aantal zwaargehandicapte kinderen." De gehandicaptenbeweging voorkwam een Duitse uitgave van dit boek. Singer is een van de 'nieuwe ethici' waarover ik vorige maand uitgebreid schreef in het artikel "Euthanasie. Heeft het Vaticaan toch gelijk?"
Dat de Duitse gehandicapten zich fel verzetten tegen euthanasie is begrijpelijk. Omdat euthanasie-voorstander Singer tevens dierenactivist is, schrijven ze helaas ook gelijk de gehele dierenbevrijdingsbeweging af. Het leed van de ruim zes miljoen proefdieren die in Duitsland jaarlijks vermoord en gemarteld worden mag van hen op geen enkele wijze vergeleken worden met de Holocaust. Het leed van de joden zou hierdoor volgens hen gerelativeerd worden. En gelijk hebben ze. Volgens Singer mogen de walgelijke toestanden in de vivisectie-laboratoria wel degelijk vergeleken worden met de holocaust. Singer is overigens niet de enige die er zo over denkt. De zwarte schrijfster Alice Walker vergelijkt het lot van zwarten ook met dat van dieren. En de Joodse schrijver Isaac Bashevis Singer schreef ooit: "In relatie tot dieren zijn alle mensen nazi's."
Singers aanwezigheid onlangs op het internationale vegetariërscongres in Den Haag zorgde voor heftige discussies. Het lijkt wel of je alleen vóór of tégen Singer kan kiezen. Vóór dierenbevrijding en euthanasie op gehandicapten, of tégen deze beide. Ikzelf denk: laat die Singer barsten, houd rekening met de natuur en leven in het algemeen en niet alleen met "personen", steun de gehandicapten, wordt dierenbevrijder en veganist.