De Fabel van de illegaal 77/78, zomer 2006
Auteur: Eric Krebbers
"Allochtone" jongeren tussen uitbuiting en opsluiting
Ze maken het leven in Nederland aangenaam en goedkoop. Voor weinig geld je krantje en pizza thuisbezorgd. Goedkoop uit eten omdat de afwasser weinig krijgt. Goedkope zorg en schoonmakers. "Allochtone" jongeren worden flink uitgebuit. Althans, als ze een baan vinden op de racistische arbeidsmarkt. Degenen die dat niet lukt, kunnen rekenen op een steeds repressievere aanpak.
"Allochtone" jongeren stekelig over racisme op arbeidsmarkt (foto: Pauline Krebbers) |
De werkloosheid onder "niet-westerse allochtone" jongeren is de afgelopen 5 jaar verdubbeld tot 26 procent, ruim twee keer zo veel als onder "autochtone" jongeren. Dat is het grootste verschil van alle Europese landen, aldus de Europese organisatie OESO. In de grote steden zit zelfs 40 procent van de zwarte en gekleurde jongeren zonder werk. Er zal best een enkele keer sprake zijn van racisme op de arbeidsmarkt, zo geven beleidsmakers, wetenschappers en opiniemakers ruiterlijk toe. Maar hun hoge werkloosheidscijfers zouden "niet-westerse allochtone" jongeren voornamelijk te danken hebben aan hun houding en hun "niet-westerse" cultuur. Wie echter alle cijfers en onderzoeken, en alle repressie en plannen tegen de jongeren van de laatste maanden op een rijtje zet, ziet direct dat de racistische cultuur van de overheid en het bedrijfsleven het grote probleem is. Er zullen - zoals in elke groep - best enkele etters tussen zitten, dat kan men ook ruiterlijk toegeven, maar de "niet-westerse allochtone" jongeren zijn als groep niet het probleem. Ze hebben een probleem: de Nederlandse samenleving is door en door racistisch.
Het begint al bij het solliciteren voor een stage. Marokkaanse jongeren hebben 15 procent kans om voor een gesprek te worden uitgenodigd, tegen 40 procent bij "autochtone" jongeren. Veel "allochtone" jongeren stoppen met hun school omdat ze toch geen stage kunnen krijgen. Ook bij het solliciteren naar een echte baan hebben "allochtone" jongeren minder kans, 20 tot 40 procent om precies te zijn. Een kwart van de bazen in het midden- en kleinbedrijf geeft eerlijk toe dat ze geen "allochtone" jongeren aannemen. Wettelijke maatregelen om dit racisme tegen te gaan, zoals de WBEAA en de wet Samen, werden stelselmatig ontdoken door het bedrijfsleven. De overtreders werden echter niet bestraft.(1) Integendeel, de wetten werden simpelweg afgeschaft. Nu wordt voorgesteld om solliciteren voortaan anoniem te maken. Jongeren zouden hun naam weg moeten laten in hun sollicitatiebrief, zodat racistische werkgevers geen aanstoot kunnen nemen aan 'niet-Nederlandse' namen. Veel "allochtone" jongeren zeggen niet te willen meedoen aan die "zelfverloochening".
Arbeidsreserveleger
Worden ze toch aangenomen, dan krijgen ze meestal de slechtste flexbaantjes. Ook worden veel jongeren dagelijks op de werkvloer geconfronteerd met racisme. "De hele dag: "Hé zwarte, doe dit, hé Turk, doe dat", dat hou ik niet vol", vertellen sommigen. Daarbij worden alle jongeren, "allochtoon" én "autochtoon", ontzettend uitgebuit via het minimumjeugdloon. Een 18-jarige verdient 45 procent van wat een 23-jarige krijgt voor identiek hetzelfde werk. De afgelopen jaren zijn ook veel werkgevers die meer gaven dan dat minimum minder gaan betalen. Gecombineerd met de groeiende werkloosheid heeft dat een koopkrachtdaling onder jongeren veroorzaakt van 15 procent in 5 jaar, aldus de FNV. Waarbij jonge vrouwen gemiddeld nog eens 2,7 procent minder verdienen dan jonge mannen voor hetzelfde werk. Ook bij hun ouders thuis is het voor de "niet-westerse allochtone" jongeren geen vetpot. Turkse, Marokkaanse en Antilliaanse gezinnen hebben 4 keer zoveel kans op een laag inkomen als "autochtone" gezinnen, aldus het SCP en het CBS.
In de tweede helft van de jaren 90 ging het beter met "de economie" en ontstond er krapte op de arbeidsmarkt. De bazen moesten noodgedwongen wel "niet-westerse allochtonen" aantrekken. Maar toen het minder begon te gaan, lagen die er als eerste weer uit. De "niet-westerse allochtone" jeugd heeft daarmee alle trekken van een klassiek arbeidsreserveleger, dat indien nodig ingezet kan worden. Elke kapitalistische economie heeft zo'n pool van werknemers nodig, en het is aan de staat om die mensenvoorraad te beheren en te beheersen. Nu de werkloosheid weer toeneemt komen beleidsmakers, wetenschappers en opiniemakers voortdurend op de proppen met nieuwe repressieve en racistische plannen tegen "niet-westerse allochtone" jongeren. Om die te rechtvaardigen worden problemen met wat Marokkaanse jongens in de Amsterdamse Diamantbuurt en met enkele Antilliaanse jongeren in Rotterdam in de media krankzinnig uitvergroot.
Goed discrimineren
(foto: Pauline Krebbers) |
In 2002 riep de toenmalige minister van Justitie Nawijn dat "allochtone" jongeren harder gestraft zouden moeten worden. In oktober 2005 bleek uit onderzoek van criminologe Mieke Komen dat Justitie dat allang doet. Minderjarige "allochtonen" worden door racistische rechters gemiddeld 53 dagen langer opgesloten voor hetzelfde misdrijf. Die rechters krijgen daartoe advies van de Raad van de kinderbescherming, de reclassering, psychologen en psychiaters. Die menen bij "allochtone" jongeren vaker een gebrek aan inlevingsvermogen, gewetensontwikkeling en spijt te moeten constateren. De verantwoordelijkheid voor de hogere straffen wordt echter niet bij de hulpverleners en de rechters gelegd, die ze immers voorkoken en uitdelen, maar bij de jongeren zelf. Die zouden - anders dan "autochtone" jongeren - niet goed aan de verwachtingen van de Justitiemedewerkers voldoen. "Allochtone" jongeren worden sowieso veel vaker verdacht door politieagenten en beveiligers, en daarbij ook vaker veroordeeld.(2)
In januari 2006 kwam de Amsterdamse D66-lijsttrekker Ivar Manuel met een voorstel voor een Nederlandse Guantánamo Bay-bajes. Hij wilde Marokkaanse jongeren twee jaar opsluiten op een eiland en onderwerpen aan krijgstucht. Kamerlid Geert Wilders en de conservatieve strafrechtsgeleerde Afshin Ellian (3) gingen daar nog over heen. Die stelden voor om jongeren met een Marokkaanse achtergrond het Nederlanderschap te ontnemen en hen uit te zetten, samen met hun ouders. Minister Verdonk kwam met soortgelijke plannen voor Antilliaanse jongeren. Die zouden gedeporteerd moeten worden, wanneer ze binnen twee jaar na hun aankomst voor het gerecht moeten verschijnen. Volgens criminoloog Frank Bovenkerk is dat discriminatie. Toch is hij voorstander van Verdonks voorstel. Volgens hem zouden "de probleemjongeren" overigens uit slechts 15 Curaçaose probleemwijken komen. "Ik zie echter niet hoe het administratief anders zou kunnen dan de regeling op de gehele bevolking van toepassing te verklaren", schreef Bovenkerk. "Als je discrimineert, moet je ook goed doen."
Gezinscoaching
Ook aan de stroom voorstellen voor "preventieve maatregelen" komt geen einde. Zo stelde de voorzitter van de Amsterdamse stadsdeelraad Oud-Zuid in januari 2006 voor om de ouders van "allochtone" jongeren regelmatig te controleren. Dat heet "gedwongen gezinscoaching". Ook wilde hij peuters tussen de 0 en 4 jaar alvast "monitoren" op de kenmerken van "probleemjongeren". Tot slot pleitte hij voor het overal ophangen van camera's. In Rotterdam wil men hangjongeren van het metrostation Zuidplein gaan verjagen met een Mosquito, een apparaat dat irritante zeer hoge tonen verspreidt, zo hoog dat ouderen het niet zouden kunnen horen. En overal in Nederland worden "allochtone hangjongeren" voortdurend door de politie gevraagd om hun identiteitsbewijs. De VVD-fractie stelde in november 2005 zelfs voor om een avondklok en contactverboden in te stellen voor "probleemjongeren". De conservatief-liberalen wilden de politie ook "meer tanden" geven om "notoire lastpakken" aan te pakken en op te sluiten zonder dat er nog een rechter aan te pas hoeft te komen. In Limburg is men zelfs al een experiment begonnen om minderjarige "boefjes" bij wijze van "taakstraf" een tijdje in een isoleercel te stoppen.
In januari 2006 stelde minister van Justitie Donner voor om jongeren te dwingen een "doe normaal-contract" te ondertekenen waarin ze beloven naar school te gaan en geen overlast te bezorgen. Wie weigert te tekenen of het contract breekt, krijgt straf. Overigens is een handtekening normaal gesproken juridisch ongeldig wanneer die onder dwang gezet is. Donners Taskforce Jeugdwerkloosheid kwam in diezelfde maand ook met het voorstel om "drop-outs" in militaire heropvoedingskampen op te sluiten. Van Taskforce-voorzitter Hans de Boer moeten 30 tot 40 duizend, meest "allochtone" jongeren die zogenaamde "prep camps" in. Daar zouden ze "gedrild" moeten worden opdat "ze hun nest uitkomen en hun schoenen poetsen". Hij was nog op zoek naar een rechtsgrond. Want onschuldigen opsluiten, dat mag volgens de wet niet. Maar "het is voor hun eigen bestwil", beweert hij. Op de vraag of men in plaats van de jongeren niet beter de racistische arbeidsmarkt zou kunnen aanpakken, zei De Boer wel begrip te hebben voor discriminerende werkgevers. Een Kamermeerderheid van CDA en PvdA ziet zijn plannen wel zitten. In Amsterdam omzeilt men de juridische problemen nu al via de Instelling Stelselmatige Daders (ISD), een regeling bedoeld om verslaafden twee jaar op te mogen sluiten. Door te doen alsof "probleemjongeren" vooral psychiatrische problemen zouden hebben, mag men ze wel zonder veroordeling achter slot en grendel stoppen.
Boot camp
"Autochtone" hangouderen niet weg te krijgen met ultrageluid (foto: Pauline Krebbers) |
In Groot-Brittannië belanden "probleemjongeren" tussen de 10 en 17 jaar vaak in speciale jeugdgevangenissen. Onlangs werd daar een 15-jarige jongen vermoord door 3 bewakers. Daarna bleek uit onderzoek dat de jongeren steeds naakt gefouilleerd worden en veelvuldig aan pijnlijke technieken worden blootgesteld. De in totaal 2.800 opgesloten jongeren stonden in een paar maanden tijd 15 duizend keer aan fysiek geweld bloot. In een centrum in Kent liepen jongeren in 12 maanden 1.800 keer verwondingen op door de bewakers. Volgens de onderzoekers zou dat in iedere andere situatie als kindermishandeling omschreven worden. In de VS hebben veel zwarte en gekleurde jongeren sinds begin jaren 90 al ervaring met zogenaamde "boot camps". Daarin worden tegenwoordig vooral jongeren gestopt die niet veroordeeld zijn, maar die volgens de autoriteiten zouden "dreigen te ontsporen". In januari werd in zo'n kamp in Florida nog een 14-jarige zwarte jongen vermoord door 5 officieren. Op een video is te zien hoe hij door hen wordt geslagen, geschopt en gewurgd. Naar eigen zeggen ziet het Rotterdamse gemeentebestuur in de Amerikaanse kampen een goed voorbeeld. Men heeft daar plannen voor een "Campus Nieuwe Kans". Alle werkloze jongeren zouden daar 3 maanden opgesloten moeten worden. Tijdens die "disciplinerende fase" zouden ze dan militaire technieken, discipline en respect voor autoriteiten aangeleerd moeten krijgen. Daarna worden ze vanuit de "campus" 21 maanden lang "begeleid" bij het vinden van een baan.
Er is de afgelopen jaren een complete industrie ontstaan van bedrijven die goud geld verdienen met het disciplineren en in rotbaantjes dwingen van jongeren. Veel banen worden tegenwoordig "stage" genoemd, zodat de jongere helemaal niet meer betaald hoeft te worden. In een groeiend aantal steden, waaronder Amsterdam, krijgen jongeren sowieso voor ze 27 jaar zijn geen uitkering meer. De FNV constateerde dat gemeenten er tegenwoordig alles aan doen om jongeren af te houden van het opeisen van hun rechten.
Abortus
De Rotterdamse wethouder Van den Anker wilde het probleem van jongeren helemaal bij de wortel aanpakken en zorgen dat ze niet eens meer geboren worden. Ze stelde in februari 2006 namelijk voor om onder meer zwangere Antilliaanse tienermeisjes gedwongen te aborteren. "Soms is het beter dat je zegt: "Dit kind mag gewoon niet geboren worden"", aldus Van den Anker. Maar "allochtone jongeren" worden niet alleen belaagd door de overheid. Ook "autochtone" mannen vormen voor hen soms een gevaar. In januari schreef het Amsterdam Centrum Buitenlanders dat "allochtone" jongens vaker seksueel misbruikt worden door pedofielen. Ze hangen vaker rond op straat, schijnen "goed in de markt te liggen" en worden soms van de ene man aan de andere doorgegeven. Eén op de 10 "allochtone jongens" is zo ooit misbruikt.
Noten
Terug