De Peueraar 29, januari 1993
Auteur:
Hoewel we het eigenlijk al jaren roepen, waren ook wij overdondord door de duidelijkheid waarmee de ruk naar rechts in de samenleving zich manifesteert. Het kon natuurlijk niet uitblijven. De ontwikkelingen rond de Europese Eenwording die samengaan met een crisispolitiek, de afbraak van sociale structuren, stemmingmakerij en hetzes tegen dan weer eens deze dan weer eens die groepering. Hetzes om beleid te legitimeren. De gevolgen dienen zich onverbiddelijk aan. De vraag welke grenzen er nog meer overschreden zullen worden, doemt onvermijdelijk op. Is een grenzeloos Europa een Europa van grenzeloos racisme en fascisme? Onvermijdelijk is ook het antwoord. Grenzen zullen getrokken moeten worden van onder af, dat kunnen we echt niet aan politici overlaten. Dat leert ons niet alleen de geschiedenis maar ook de recente ontwikkelingen. De Peueraar besteedt hier deze maand extra aandacht aan, en heeft een aantal Leidse groepen en initiatieven tegen racisme en fascisme gebundeld. Want, van zo'n bundeling van linkse krachten zal onze toekomst afhangen. Dat het niet alleen op papier zal blijven!
De redactie van De Peueraar
Een groep mensen uit Delf weigert nog langer stilletjes toe te kijken hoe illegalen in Nederland tot zondebok worden bestempeld. Ze schreven zo'n 20 bevriende organisaties aan en riepen hen op om op verschillende plaatsen in Nederland op kerstavond te protesteren tegen deze hetze.
Waren het eerst extreem-rechtse figuren die openlijk hun afkeuring en haat ten opzichte van alles wat niet oorspronkelijk Nederlands is uitten, sinds enige tijd generen ook de 'gewone heren' politici zich niet langer om illegalen, en daarmee impliciet alle allochtonen, als oorzaak aan te wijzen van sociaal-economische problemen in Nederland. De werkelijke oorzaken van bijvoorbeeld de armoede in de zogenaamde Derde Wereld, de verpaupering in oude stadswijken en de uitzichtsloze posities van vele autochtonen en allochtonen worden hiermee verdoezeld. Door illegalen af te schilderen als profiteurs, fraudeurs en criminelen is een klimaat gecreëerd dat racisme een voedingsbodem geeft en legitimeert.
Aan de oproep van de Delftenaren is in ieder geval door ruim 40 steden positief gereageerd. In al deze steden heeft op kerstavond een of andere actie of manifestatie plaatsgevonden onder de noemer "De Fabel van de illegaal". Het Leidse comité van De Fabel van de illegaal wil een sein aan de politiek geven dat veel Nederlanders het niet eens zijn met de negatieve opstelling ten opzichte van illegalen en dat de huidige beeldvorming onjuist is. Het comité heeft het plan opgevat om aan deze avond in ieder geval nog een vervolg te geven.
Op de avond zelf werd een fakkeltocht gehouden waarna er een korte manifestatie plaatsvond in het Antoniusclubhuis. Er werden verklaringen in verschillende talen voorgelezen. Het koor van Ekklesia zong wat mij betreft te stemmige en weinig krachtige liederen. De verklaring van het landelijk comité was luid en duidelijk met haar analyse van de problemen en vertoonde qua strekking grote overeenkomsten met de toespraak van Edith van Middelkoop, gemeenteraadslid van GroenLinks Leiden. De opkomst was groot (zo'n 700 a 800 mensen): oud en jong, wit en zwart.
Zelfcensuur
Gemeenteraadslid Edith van Middelkoop wist door een knap staaltje van zelfcensuur de steun van de gehele gemeenteraad (inclusief PvdA-leden) voor de fakkeltocht te verkrijgen. Om vooral maar niet tegen de schenen van de PvdA-raadsleden aan te schoppen liet Van Middelkoop twee alleszeggende uitspraken van PvdA-politici bij het voorlezen van de oproep achterwege! Het ging om "We moeten de mensen wier problemen we hier niet op kunnen lossen laten verdwijnen" en "Geen Derde Wereld aan de Noordzee" van respectievelijk Kosto en Rottenberg. Een zeer dubieuze zet van Van Middelkoop. Ten eerste waren die uitspraken al breed in de pers uitgemeten en voor niemand meer recht te praten en ten tweede zit toch niemand te wachten op instemming met de fakkeltocht van PvdA-politici als die zo nodig partijgenoten in bescherming moeten nemen. Als deze Leidse PvdA-leden echt tegen de hetze zijn kunnen ze ook de oproep steunen met de gewraakte passages. Vermoedelijk heeft de GroenLinks-fractie op verzoek van het comité (of anders op eigen initiatief) een duidelijk teken van de Leidse gemeenteraad naar de bevolking hebben willen geven dat Leiden zich inzet voor een anti-racistisch beleid. Dit zou dan een voorbeeldfunctie kunnen hebben. Maar dan gaat het wel om daden en niet alleen steunbetuigingen! Overigens mocht politiek informatiecentrum De Invalshoek van onze burgervader in juni nog niet hardop zeggen dat Kosto een racistisch beleid voert (zie Peueraar 23/24 over Kosto-actie). Het is blijkbaar niet erg om Kosto in een plaatje (het logo van De Fabel van de illegaal) als illegalenuitsmijter af te beelden, gezien de instemming met de fakkeloptocht. Een kwestie van hypocrisie of zijn de ogen van de Leidse gemeenteraad geopend?
Strijdperspectieven
Het is opvallend te noemen dat de laatste 2 tot 3 maanden al enorm veel mensen de straat zijn opgegaan om hun verontwaardiging te uiten over de racistische ontwikkelingen in Duitsland en Nederland. Zouden er nu dan eindelijk mogelijkheden zijn om in Nederland tot een anti-racistisch en anti-fascistisch verzet te komen, hetgeen in de afgelopen jaren moeilijk van de grond kwam omdat Nederland zo verdomd tolerant zou zijn? Moesten er eerst asielzoekers in een brand omkomen en vluchtelingen in de trein in elkaar geslagen worden voordat we iets doen? Want de wortels van het racisme zijn er altijd al geweest, ook in Nederland, al leek dat niet zo. De huidige beeldvorming voedt alleen maar de toch al bestaande vooroordelen en stereotyperingen, en de afwenteling van de problemen gaat over de ruggen van allochtonen, illegaal en legaal!
We moeten inzien dat racisme een onlosmakelijk deel is van de westerse cultuur en ons superioriteitsgevoel ten opzichte van bijvoorbeeld de zogenaamde Derde Wereld. Een anti-racistische strijd heeft dan ook alleen kans van slagen als het in een groter verband geplaatst wordt van machtsverhoudingen, zoals die tussen het rijke noorden en het arme zuiden (en, tegenwoordig ook oosten), die gebaseerd zijn op uitbuiting en onderdrukking van gekleurde en arme mensen in zijn algemeenheid. Want mensen met een uitkering staan weer zeer negatief in de publiciteit en wie weet welke groep de volgende zondebok is. De toekomst zal leren of onze boosheid en afschuw over de gebeurtenissen van de afgelopen tijd op een dusdanige wijze gekanaliseerd kunnen worden dat er een leven op basis van vrijheid en gelijkwaardigheid voor iedereen in het verschiet ligt!