De Fabel van de illegaal 57, maart/april 2003
Auteur: Eric Krebbers
Op 25 februari 2003 gaan minstens 5 leden van Askere Gitme!, de stichting van dienstweigervluchtelingen uit Turkije, zich bij de Turkse ambassade in Den Haag openlijk bekendmaken als dienstweigeraar. Aan voorzitter Turan Aswan de vraag wat de activisten precies gaan doen.
"We gaan bij de ambassade onze namen geven en een brief voorlezen met daarin onze redenen om dienst te weigeren."
Weet de Turkse staat dan nog niet dat jullie dienstweigeraars zijn?
"Er zijn in Turkije meer dan 300.000 mannen die zich onttrekken aan de dienstplicht. Wanneer ze opgepakt worden, beweren ze meestal dat ze geen oproep ontvangen hebben, en dan gaan ze alsnog in dienst. Maar sinds 10 jaar zijn er ook weigeraars die openlijk hun politieke bezwaren uiten. Dat zijn er nu al zo'n 30. Eind januari verklaarden opnieuw 5 anti-militaristen in Istanboel dat ze niet zouden gaan. Meestal belanden ze daarop in de gevangenis. Daar worden ze soms ook gemarteld."
Zoals Mehmet Bal,1 waar jullie onlangs nog een solidariteitsactie voor organiseerden?
"Inderdaad. Na de internationale protesten werd hij vrijgelaten. Maar op 23 januari 2003 is hij door de geheime politie-inlichtingendienst JITEM weer opgepakt."
En nu wordt er ook buiten Turkije openlijk dienst geweigerd, onder andere door jullie.
"Dat klopt. In Duitsland hebben de laatste tijd ruim 100 dienstweigervluchtelingen bij Turkse ambassades en consulaten openlijk zulke verklaringen afgelegd."
Lopen jullie gevaar door die actie?
"De Nederlandse staat erkent dienstweigeraars nog steeds niet als politieke vluchtelingen. Als we naar Turkije uitgezet worden, wacht ons een jarenlange gevangenisstraf. Want het is in Turkije verboden om dienst te weigeren en ook om je uit te spreken tegen de dienstplicht. Wie na die straf nog steeds dienst weigert, moet terug naar de gevangenis, en dat kan zo oneindig lang doorgaan. Of je wordt tijdelijk vrijgelaten, maar dan word je verder overal van uitgesloten en kun je bijvoorbeeld nauwelijks werk krijgen. Of je krijgt plots een 'ongeluk'. Alleen via internationale aandacht ben je nog enigszins veilig als dienstweigeraar."
En je familie, loopt die gevaar door de actie?
"Ja. Ouders van dienstweigeraars worden regelmatig meegenomen naar het politiebureau. Daar wordt hen gevraagd waar hun zoon is. Daarbij wordt vaak gescholden en geslagen."
Maar dat houdt jullie niet tegen om openlijk zo'n actie te doen?
"Nou ja, het maakt het wel moeilijker. Maar heel veel andere mensen in Turkije worden ook opgepakt en lastiggevallen. Dat gebeurt sowieso. De meeste van onze ouders staan wel achter de acties, maar toch hebben ze liever niet dat hun eigen zoon eraan meedoet. De staat is sterk en kan je zo pakken, zeggen ze dan. Of ze vragen ons te wachten op betere tijden. Maar het is juist aan ons om te vechten zodat die betere tijden er ook echt komen. Het gaat ons er niet alleen om zelf uit het leger te blijven. We willen dat de wet verandert en dat dienstweigeren mogelijk wordt. We zijn allemaal socialisten en anarchisten en willen dat de macht van het leger over de samenleving verdwijnt. Er moet een echte democratie komen in Turkije."
Wil je de dienstweigervluchtelingen steunen bij hun actie? Kom dan op 25 februari 2003 om 10:00 uur naar het kantoor van Askere Gitme! aan de Houtzagerssingel 30 in Den Haag. We gaan dan samen naar de ambassade.
Noot
1. "Protest tegen foltering van Turkse dienstweigeraar", Eric Krebbers. In: Fabel Archief.
Ruim 1.000 inwoners van Westerhaar, gemeente Twenterand, hebben hun handtekening gezet tegen de dreigende uitzetting van de Turks-Koerdische dienstweigeraar H. Y., zijn vrouw P. en hun kinderen M. (10), M. (9) en B. (half jaar). Een groep sympathisanten heeft ook een brief geschreven aan minister Nawijn van Vreemdelingenzaken. Het gezin Y. is 11 jaar geleden uit Turkije gevlucht. H. Y. is principieel tegen de militaire dienstplicht, en wil in geen geval vechten tegen andere Koerden. Hij is actief lid van Askere Gitme!. De asielaanvraag van Y. is overigens niet op inhoudelijke gronden definitief afgewezen, maar zijn bezwaarschrift is destijds door zijn advocaat een dag te laat ingeleverd bij Justitie.