De Fabel van de illegaal 68, januari/februari 2005

Auteur: Harry Westerink

Fel protest tegen plan voor Amsterdams vertrekcentrum

Het Amsterdamse gemeentebestuur wil het azc in het noorden van de stad in 2005 ombouwen tot een vertrekcentrum voor afgewezen vluchtelingen. Dat deelde burgemeester Cohen op 13 oktober 2004 mee in de gemeenteraad. Vanaf de publieke tribune voerde vluchtelingensteunorganisatie ASKV (1) actie met spandoeken als "Wordt Amsterdam nu weer een deportatiestad?". De hoofdstad mag geen tweede Ter Apel worden, vinden ook de SP, GroenLinks en Amsterdam Anders/De Groenen (AA/DG).

“Wij vinden het onacceptabel dat de gemeente Amsterdam mee gaat werken aan het uitsluiten, opsluiten en uitzetten van mensen die al jarenlang in Nederland wonen. Van de 26.000 asielaanvragers die minister Verdonk wil verwijderen, zijn er 23.000 nog niet eens uitgeprocedeerd”, vindt het ASKV, dat er ook op wijst dat het Ter Apelse vertrekcentrum vrijwel leeg staat. De vluchtelingen voor wie dat centrum is bestemd, zijn onvindbaar. Ze verdwijnen veelal in de illegaliteit, omdat ze zich niet willen laten deporteren.

De fracties van de SP, GroenLinks en AA/DG hadden Cohens plan op de raads-agenda gezet. Het gerucht ging namelijk dat de gemeente al stevig met het ministerie van Justitie over zo'n vertrekcentrum aan het onderhandelen was. Volgens het ASKV zou men zelfs al tot overeenstemming zijn gekomen. Het risico bestaat dat het plan al zo vergevorderd is dat goedkeuring door de raad niet meer dan een formaliteit wordt.

De linkse partijen zijn fel tegen. “Nu niet en nooit niet”, zegt de SP, die pleit voor “een generaal pardon voor alle asielzoekers”. Men vindt “elke regeling die toewerkt naar het wegsturen van deze mensen sowieso onacceptabel”.(2) Volgens GroenLinks-fractievoorzitter Maarten van Poelgeest is "de gekozen constructie met vertrek- en uitzetcentra een beetje geniepig. Mensen worden eerst uit hun sociale omgeving gehaald. Ze moeten uit hun woning in een straat waar ze een gezicht hebben, waar ze bekend zijn, om vervolgens te belanden in een centrum waar ze een nummer worden, een dossier. Een effectieve, maar cynische manier om mogelijk maatschappelijk verzet te breken."(3)

Alarmlijst

Uit onderzoek dat AA/DG in maart 2004 liet uitvoeren bleek dat maar liefst 79 procent van de Amsterdammers vindt dat de gemeente niet mag meewerken aan de regeringsplannen om vluchtelingen in uitzetkampen te stoppen en daarna op straat te zetten. Volgens AA/DG-duo-raadslid Jupijn Haffmans moet de gemeente het protest tegen zulke plannen juist steunen. Om straks mogelijk deportaties te kunnen verhinderen organiseerde AA/DG samen met het ASKV en de Activistenschool een cursus "Stop een uitzetting". Er is inmiddels al een flinke deportatie-alarmlijst met activisten die kunnen worden gebeld om in actie te komen tegen dreigende uitzettingen.

"We hebben liever een vertrekcentrum dan helemaal niets, om te voorkomen dat deze asielzoekers op straat komen", zei Cohen. Zoals vaker bij bestuurders, misbruikt hij humanitaire overwegingen om de deportatiemachine soepeler aan het draaien te krijgen. "Als andere gemeenten niet bereid zijn een vertrekcentrum te vestigen, is het college in principe geen tegenstander." Cohen komt daarmee tegemoet aan de klacht van minister Verdonk over de in haar ogen geringe steun van gemeenten voor haar uitzetbeleid. Eerder weigerden Dongeradeel,(4) Hilversum en Eindhoven een vertrekcentrum. Dat zou voor het Amsterdamse college voldoende reden moeten zijn om ook bedenkingen te hebben. Maar Cohen gaat met nauwelijks verborgen plezier door de knieën. Zo bezorgt hij Verdonk ook een politieke overwinning. Voorheen hadden de 4 grote steden zich volgens de minister nogal weigerachtig opgesteld, maar door de Amsterdamse bereidwilligheid kan Verdonk haar beleid er nu makkelijker doorheen drukken.

Terug