De Fabel van de illegaal 82/83, voorjaar 2007

Auteur: Eric Krebbers

Een broeinest van reactionaire ideeën

Op 19 januari 2007 verscheen het eerste nummer van Opinio, een naar eigen zeggen "links-conservatief" weekblad. Maar er valt niets links aan te ontdekken. Het gaat vooral om een uitwisseling van gedachten tussen conservatieven en nationalistische liberalen, zo blijkt uit de eerste drie nummers.

(foto: Eric Krebbers)

Reactionairen onder elkaar

Deze 26 auteurs hebben samen het overgrote deel van de kolommen van de eerste drie nummers van Opinio gevuld.

Ad Verbrugge. Trendy geklede filosoof die een religieus volksnationalisme promoot. Pleit voor "herstel van de verticale verhoudingen" en vindt dat "de cultuurgemeenschap" mensen moet kunnen dwingen "om te sterven voor het eigen land".(1)

Afshin Ellian. Rechtswetenschapper en opiniemaker die voortdurend hetze voert tegen de islam, links, uitkeringen en elke vorm van solidariteit. Vindt Guantánamo Bay geen probleem.(2)

Alvaro Vargas Llosa. Directeur van de Amerikaanse libertarische denktank Independant Institute. Fel tegenstander van de opkomst van "de clowns van uiterst links" in Zuid-Amerika.

Andreas Kinneging. Elitaire rechtsfilosoof. Voorzitter van de conservatieve Burke-stichting. Voormalig tekstschrijver voor de reactionaire VVD-er Bolkestein. Ziet in het feminisme zijn grootste vijand.(3)

Anne Applebaum. Amerikaanse columniste die communisten rauw lust. Getrouwd met Radoslaw Sikorski, voormalig medewerker van de ultra-rechtse denktank American Enterprise Institute (AEI) en tot voor kort minister van Defensie van de conservatief-katholieke Poolse regering.

Antoine Bodar. Conservatieve katholieke opiniemaker die meent trendy te zijn. Wil persé een verwijzing naar het christendom in de Europese grondwet. Ayaan Hirsi Ali. Voormalig VVD-Kamerlid. Sloot met haar hetze tegen de islam nauw aan bij de behoefte van het groeiende aantal nieuw-rechtse opiniemakers. Werkt tegenwoordig voor de AEI.(2)

Bart Jan Spruyt. Mede-oprichter van de conservatieve Burke-stichting. Trainde kandidaat-Kamerleden voor Wilders PVV en schreef mee aan het verkiezingsprogramma van die extreem-rechtse partij.(3)

Benno Barnard. Conservatieve Nederlandse dichter die in België woont. Droomt van het katholieke Habsburgse rijk. Zou vliegen en googlen willen voorbehouden aan een culturele elite.

Derk Jan Eppink. Conservatieve Nederlandse columnist die in België woont. Eveneens een voormalig tekstschrijver van Bolkestein, de grondlegger van de huidige hetze tegen "allochtonen".

Diederik Boomsma. Lid van de conservatieve Burke-stichting. Werkt aan een nieuw type katholieke school waar vooral "Nederlandse geschiedenis en cultuur" centraal staan.

Hans Jansen. Ultra-conservatieve arabist, verbonden aan de universiteit van Utrecht. Schuift overal aan met zijn anti-islampraatjes, inmiddels ook bij de nieuw-rechtse Vlaams Belang-denktank TeKoS.(4)

Harvey Mansfield. Conservatieve Amerikaanse hoogleraar. Wil burgerrechten beperken. Schreef in zijn boek over "mannelijkheid" dat vrouwen "een geheime voorkeur hebben voor het huishouden en het verschonen van luiers".

Jaffe Vink

Jaffe Vink. Hoofdredacteur van Opinio. Bood als redacteur van het Trouw-katern Letter & Geest ook al jarenlang ruimte aan allerlei conservatieve en nieuw-rechtse opiniemakers. Fel gekant tegen wat hij "de volksaard" van moslims noemt.(2)

Lee Harris. Opiniemaker die publiceert in de bladen van Amerikaanse ultra-rechtse denktanks als het AEI en de Heritage Foundation. Macho die vindt dat het westen "decadent" is geworden en weer moet leren op leven en dood te vechten met "de vijand".

Machteld Allan. Nederlandse historica voor wie communisme per definitie gelijk staat aan een Goelag. Islambasher en fan van de omstreden Amerikaanse ultra-conservatieve historicus Daniel Pipes, die lijsten opstelt met wetenschappers die kritiek durven te leveren op Israël.

Paul Cliteur. Rechtsfilosoof die grossiert in onnavolgbare redeneringen over culturen. Schopt graag tegen de islam en links. Mede-oprichter van de conservatieve Burke-stichting, verbonden aan de libertarische Bastiat-stichting en het nieuw-rechtse tijschrift Civis Mundi.(5)

Paul Scheffer. Opiniemaker die als eerste begon te zeuren over het vermeende "multiculturele drama". Jut regelmatig op tegen moslims en wil "allochtonen" via een beschavingsoffensief "Nederlands nationaal besef" bijbrengen.(3)

Piet Gerbrandy. Haagse dichter die zich oefent in de cultuurkritiek, een van oudsher elitaire en conservatieve bezigheid. Wil de jeugd disciplineren en zegt met Plato tegen democratie te zijn.

Roger Scruton. Britse ultra-conservatieve miljonair en opiniemaker. Uitgever van het filosofische tijdschrift Salisbury Review, waarin onder meer Vlaams Belang-kopstukken schrijven.

Reuel Marc Gerecht. Historicus verbonden aan het AEI. Werkte eerder voor de CIA en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Warm voorstander van de oorlog in Irak.

Salomon Kroonenberg. Rechtse weerkundige die roept dat de klimaatveranderingen geen mensenwerk zijn, en de zorgen erom slechts een hype van de milieubeweging.

Stine Jensen. Deense ietwat reactionaire feministe die eenzijdig naar "jonge allochtonen" wijst als het om patriarchale ideeën gaat.

Sylvain Ephimenco. Rechts-populistische Trouw-columnist. Neerlands meest verbeten moslimbasher. Stelt alle moslims collectief verantwoordelijk voor terrorisme.(2)

Theodore Dalrymple (Anthony Daniels). Britse conservatieve psychiater. Zet zich af tegen alles dat links en liberaal is, en wil "de onderklasse" weer in het gareel brengen.

Yoram Stein. Filosoof. Meent dat de vrijheid doorgeschoten is en dat mensen daarom weer autoriteiten nodig hebben. Vier handen op één buik met de conservatieve Dalrymple en volksnationalist Ad Verbrugge.

Noten
Opinio is een zelfbewust politiek project, heel anders dan de meeste nieuwe bladen en kranten die tegenwoordig op de markt verschijnen en die feitelijk niets anders zijn dan voertuigen voor advertenties. Bij Opinio gaat het echt om de inhoud. Het blad telt wekelijks 16 pagina's krantenpapier en heeft advertenties noch illustraties. Het project wordt betaald door voormalig Philips-topman en miljonair Roel Pieper, die eerder vergeefs probeerde om minister te worden via de LPF. Nu wil hij zijn ideeën verspreiden en invloed krijgen via Opinio, zo zegt hij.

Liberaal-conservatief

Het blad blijkt een broeinest van reactionaire ideeën. "Een links-conservatief opinieweekblad, een pleidooi voor de traditie van vooruitgang", zegt hoofdredacteur Jaffe Vink. Dat klinkt echter nogal paradoxaal. Want het conservatisme is in principe tegen vooruitgang, en heeft al helemaal niets gemeen met links. "Uiterst rechts" is wellicht een betere omschrijving voor het blad, of anders "liberaal-conservatief". Want het huidige politieke landschap in Nederland kenmerkt zich nu al geruime tijd door een wankel verbond van conservatieven en nationalistische liberalen. De twee vullen elkaar soms aardig aan. Liberalen komen met voorstellen om de economie winstgevender te maken voor het kapitaal, en conservatieven met plannen om de onderklasse beter te beheersen. Maar wat hen vooral bindt is de gezamenlijke haat tegen links, "allochtonen", "ongecontroleerde" migratie en de islam.

Er bestaan echter ook veel onderlinge tegenstellingen. In het ene kamp vindt men namelijk religieuze, seculiere, aristocratische en modernere conservatieven, en zelfs volksnationalisten en sociobiologen. Allemaal gaan die ervan uit dat de mens gebonden is aan een door god of de natuur gegeven hiërarchische orde waarin "volk", gezin en de christelijke religie een belangrijke rol zouden moeten spelen. Wat van dat ideaal afwijkt acht men al snel "decadent", "pervers" of zelfs "duivels", woorden die dan ook veelvuldig terug komen in Opinio. In het andere kamp zitten de nationalistische liberalen en neo-liberalen, de libertariërs, en de rechts-populisten. Die menen terecht dat de mens de samenleving zelf autonoom vorm kan en mag geven, maar helaas ook dat "de westerse beschaving" daarvan per definitie de meest geslaagde poging is. Overigens is men het ook binnen de twee kampen zeker niet altijd onderling eens. Vink biedt nu via Opinio een gezamenlijk platform aan alle opiniemakers van uiterst rechts, in een poging de onderlinge verschillen duidelijk te verwoorden en waar mogelijk te overbruggen.

De Verlichting

Typerend was het debat in het eerste nummer tussen Andreas Kinneging en Paul Cliteur. De conservatieve Kinneging noemde de Verlichting "de ondergang van de westerse beschaving" omdat god daarbij enigszins weggesaneerd werd. Gemakshalve weet hij al het geweld sinds de Franse revolutie aan "het wegvallen van het oude geloof". Zonder god zou er namelijk geen beschaving en moraal meer mogelijk zijn. En dan doelde hij vanzelfsprekend op de christelijke god. De nationalistisch-liberale Cliteur toonde zich daarentegen juist blij dat de Verlichting ethiek heeft losgekoppeld van god. Volgens hem was het verminderen van de invloed van religie op de samenleving juist ontzettend belangrijk, maar dan vooral om de vermeende dreiging van de islam goed te kunnen tegengaan.

Twee nummers later mocht Lee Harris van Vink een poging doen om de twee standpunten bij elkaar te brengen. De Amerikaan schreef dat het christendom in tegenstelling tot - natuurlijk - de islam een "redelijke" godsdienst zou zijn. Volgens hem zou "de rede" alleen tot wasdom zijn gekomen in Europa, juist vanwege dat christendom. Elders zou er van "rede" geen sprake zijn. "In een cultuur van de rede is iedereen het erover eens dat het niet legitiem is geweld te gebruiken om mensen op andere gedachten te brengen", aldus Harris, die kennelijk weinig kaas gegeten heeft van de Europese geschiedenis. De huidige liberale "westerse beschaving" zou volgens Harris dus zowaar een product zijn van het christendom. De liberalen als kinderen van de christelijke conservatieve vaders en hun traditie. En dat is een geweldige traditie, aldus Harris, want "de christelijke God houdt hartstochtelijk van orde, wet en hiërarchie".

Chemofobie

De Amerikaanse uiterst rechtse denktank American Enterprise Institute (AEI) lijkt een belangrijk ijkpunt te zijn voor Opinio. In elk nummer komt wel een AEI-medewerker aan het woord. In de eerste plaats vanzelfsprekend Ayaan Hirsi Ali, die in haar column trots vertelt over haar eigen kantoor en assistent bij het instituut. Ze mag er helemaal vrij denken, zegt ze. Tenminste, als ze niet ingaat tegen de idealen van een vrije markt en een kleine overheid. In het tweede nummer plaatste Vink een vier pagina's lang promotie-artikel over AEI-plannen voor het voortzetten van de oorlog in Irak. Hirsi Ali was aanwezig bij de presentatie van die voorstellen. "Daarvoor hoefde ik alleen maar even naar een andere verdieping in het AEI-gebouw te lopen", schreef ze wat uitsloverig. In het artikel stond dat "president Bush het vertrouwen in het Iraakse volk niet heeft verloren. Hij vecht voor een goede en eerbare zaak." Feitelijk laat de president natuurlijk anderen voor hem vechten. En de vraag is eerder of "het Iraakse volk" nog wel enig vertrouwen heeft in Bush.

Het AEI wordt gesponsord door ExxonMobil en ontving sinds 1998 al meer dan 1,6 miljoen dollar. Meer dan 20 AEI-stafleden werken als consultant voor de regering Bush. Begin februari 2007 bleek bovendien dat het AEI 10 duizend dollar en een reis- en onkostenvergoeding in het vooruitzicht stelde aan wetenschappers die foutjes konden aanwijzen in het recente klimaatrapport van de Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de VN. Het IPCC verklaarde daarin dat de opwarming van de aarde door de mensheid veroorzaakt wordt. Bedrijven als Exxon willen daar geen verantwoordelijkheid voor nemen, want dat kost geld, en zetten alles op alles om de IPCC-wetenschappers en hun resultaten in diskrediet brengen.

Vink doet daar flink aan mee, en plaatste in het derde nummer van Opinio een lang stuk van Salomon Kroonenberg die milieumaatregelen "verspilling van geld en moeite" noemt. In een eerder stuk mocht Diederik Boomsma al beweren dat de giframp in Ivoorkust door het schip Proba Koala best wel mee viel. Ook Tsjernobyl en Seveso zouden nauwelijks een ramp geweest zijn, en de gevaren van het landbouwgif DDT zouden eveneens zwaar overdreven zijn. Alle ophef zou steeds veroorzaakt worden door "chemofobie", en in het geval van het gifschip door "vooroordelen jegens oliehandelende multinationals" en "een koloniaal schuldgevoel". In zijn eerste redactioneel sloot hoofdredacteur Vink zich daarbij aan. "We willen geen minister van milieu, maar een minister van technologische vernieuwing", riep hij. "Vooruitgang prediken", en "de doemdenkers de stad uitjagen", die moesten maar "kromme worteltjes" gaan "verbouwen bij maanlicht, in afwachting van de apocalyps". En aan "koloniaal schuldgevoel" had hij helemaal een broertje dood. "Laten we het debat aangaan over kolonialisme en uitbuiting. Daar liggen nog wat oude denkbeelden te rotten die opgeruimd moeten worden. Altijd dat schuldgevoel over onze rijkdom. Onze rijkdom is geen schuld en geen decadentie, maar een overwinning op de armoede." De deur gaat bij Opinio straks kennelijk wagenwijd open voor koloniale geschiedvervalsing.

Gescheurde spijkerbroeken

Ook alle andere traditionele conservatieve stokpaardjes kwamen langs in de eerste drie uitgaven. Een pleidooi tegen vegetarisme, en voor drijfjachten met honden. Criminelen die niet hard genoeg worden aangepakt, en de jeugd die zich niet netjes genoeg kleedt en "bij voorkeur gescheurde en opgelapte spijkerbroeken draagt". Schande! Het onderwijs dat niet streng genoeg is, en het vermeende probleem van de zwarte scholen dat veroorzaakt zou worden door - men raadt het al - "de ongecontroleerde migratie van de afgelopen decennia". Verder volop kritiek op het Turkse nationalisme, maar vanzelfsprekend niet op dat van de christelijke Armeniërs, laat staan op het nationalisme van Nederlandse origine. En ook de vrijheid van rechtse meningsuiting werd niet overgeslagen. Sylvain Ephimenco mocht klagen dat in Frankrijk opiniemakers onder vuur worden genomen als ze beweren dat er teveel zwarte voetballers in het nationale elftal zitten. Of als ze schrijven dat "ze" in Niger "ongeremd copuleren", dat er teveel mensen in Afrika worden geboren en dat "je de helft van de planeet zou moeten steriliseren". Van racisme is hier zeker geen sprake, aldus Ephimenco.

Fatwa

Een belangrijk knelpunt in de relatie tussen conservatieven en liberalen is de positie die men bereid is vrouwen in de samenleving toe te staan. In Opinio nummer twee mocht Harvey Mansfield beweren dat "de natuur duidelijk maakt waarvoor we geschikt zijn, waarvoor we deugen, en dat is dan ook tegelijk hetgeen waarop we ons moeten richten". Mannen zouden "bij uitstek geschikt zijn voor de deugd van de moed" en vrouwen zouden "nog steeds mannen nodig hebben om ze te redden". Feministe Stine Jensen noemde Mansfields opvattingen terecht "gevaarlijk", omdat hij doet alsof het "onmogelijk is om bepaalde historisch gegroeide ongelijkheden, zoals die tussen man en vrouw, ongedaan te maken". Oog in oog met het vleesgeworden machtige witte patriarchaat in de vorm van Mansfield, zei Jensen doodleuk en vooral heel modieus dat ze zich vooral zorgen maakte over de macho ideeën van "jonge allochtonen uit de lagere sociale klasse en jongeren die zich door fundamentalistische groepen voelen aangetrokken".

Tot slot staat in elk nummer van Opinio een column "Fatwa van de week", geschreven door een - naar verluidt werkelijk bestaande - islamkenner genaamd Abd Al Ghaffar Al Firsani. Zijn stukjes doen zo archaïsch en absurd aan dat ze uitsluitend geplaatst lijken te worden om de islam te kakken te kunnen zetten. Aan de andere kant sluiten die moslimcolumns inhoudelijk toch wel weer verdacht nauw aan bij de ideeën over gezin, cultuur en religie van een religieuze volksnationalist als Ad Verbrugge. Misschien vindt de redactie, zoals Derk Jan Eppink ook aangeeft, dat "conservatieven een alliantie moeten aangaan met behoudende allochtonen". Ook hoofdredacteur Vink staat ideologisch dichterbij de islamgeleerde dan hij wellicht zelf beseft, zeker wanneer hij bijvoorbeeld schrijft dat het "jammer" is voor "hen die denken dat de paus dom en star is: het gaat niet om condooms, maar om onthouding".
(foto: Eric Krebbers)

Terug