De Fabel van de illegaal 76, mei/juni 2006
Auteur: Harry Westerink
Koehandel en handjeklap met nieuwe bajesboten in Zaanstad
Tijdens een raadscommissievergadering van de gemeente Zaanstad op 30 maart 2006 trakteerde activiste en dichteres Joke Kaviaar PvdA-wethouder Harm Jan Egberts op rotte vis.(1) "Dit zaakje stinkt", riep ze, omdat het college van B&W onlangs akkoord ging met de vestiging in Zaanstad van twee bajesboten voor te deporteren illegalen. Men zette daarbij de gemeenteraad buitenspel en bedreef koehandel met het ministerie van Justitie.
Bezetting van een Zaanse bajesboot in aanbouw |
Het uit de grond stampen van nieuwe illegalengevangenissen en het in de kiem smoren van verzet ertegen vertoont een dermate geijkt en voorspelbaar patroon dat er op de bureaus van het ministerie van Justitie wel een draaiboek voor klaar moet liggen, met een stappenplan dat er zo uit zou kunnen zien: Hou de plannen voor de gevangenis zo lang mogelijk onder de pet. Gebruik een overvaltactiek naar de betrokken gemeente toe. Masseer de gemeentebestuurders met het argument dat de gevangenis goed is voor de lokale werkgelegenheid. Paai hen door hen een beloning in het vooruitzicht te stellen, in de vorm van een of ander voor de bestuurders voordelig project. Laat hen de gemeenteraad buitenspel zetten door via een versnelde procedure de benodigde vergunningen te verkrijgen. Lieg dat in de gevangenis alleen criminele illegalen, maffia, boevenbendes, raddraaiers en overlastbezorgers zullen worden opgesloten, dus geen afgewezen vluchtelingen. Zorg ervoor dat ook de gemeentebestuurders daarover blijven liegen. En, indien mogelijk, profiteer ervan dat de lokale machthebbers een humaan imago hebben, waardoor verzet eerder kan worden gebroken. Volgens dit recept is de komst van de nieuwe illegalengevangenis in Alphen aan den Rijn voorgekookt (2) en zo bakte men ze ook in Zaanstad bruin.
Sneltreinvaart
"Als hier een vertrekcentrum voor afgewezen vluchtelingen komt, dan ben ik geen wethouder meer", zei wethouder Egberts stoer tijdens de benefietmanifestatie "Stop deportaties nu!" in 2004 in Krommenie. Op zijn weblog verklaarde hij zich een voorstander van een generaal pardon voor de groep van 26 duizend afgewezen vluchtelingen.(3) Maar nu speelt hij onder één hoedje met Justitie. Om critici de mond te snoeren, maakt hij een fictief onderscheid tussen aan de ene kant vertrekcentra met uitsluitend afgewezen vluchtelingen en aan de andere kant uitzetgevangenissen met "illegale vreemdelingen" die geen van allen een asielachtergrond zouden hebben. "Dit zijn mensen die geen enkel verzoek hebben ingediend om hier te mogen blijven. Geen verzoek voor asiel, geen verzoek om hier te mogen werken, geen verzoek tot familiehereniging. Helemaal niets", aldus de wethouder, die daarmee volledig uit zijn nek kletst. Onder "illegale vreemdelingen" vallen namelijk alle mensen zonder papieren, dus ook "afgewezen vluchtelingen". Wie ook maar enige ervaring heeft met gevangenen in illegalenbajessen, weet dat daar juist ook vluchtelingen zitten opgesloten die als criminelen worden behandeld. Dat blijkt keer op keer het geval, bij de Rotterdamse bajesboten (4) en bij andere deportatiegevangenissen.(5)
Tegen de Zaanse bajesboten in aanbouw werd al op 27 januari een bezettingsactie gevoerd. Zo'n 40 activisten van de groep Migranten Welkom hingen spandoeken op en ketenden zich aan de boten vast. Door deze actie werd de tot dan toe door Justitie en de gemeente Zaanstad geheimgehouden bouw publiekelijk bekend. De activisten wezen erop dat Justitie zich niets aantrekt van de gruwelijke brand in het volstrekt onveilige detentiecentrum Schiphol-Oost,(6) en onverstoorbaar doorgaat met het in sneltreinvaart laten verrijzen van nieuwe voor gevangenen uiterst gevaarlijke bajessen. Verder zette de actiegroep All Included in maart met een open brief en een demonstratie het Zaanse gemeentebestuur onder druk door duidelijk te maken dat Egberts de gemeenteraad en de burgers "vals" heeft voorgelicht over de doelgroep die op de boten opgesloten zal worden.(7)
Bezetting van een Zaanse bajesboot in aanbouw |
Net als eerder bij de nog te bouwen illegalenbajes in Alphen aan den Rijn, deed ook Justitie-ambtenaar Kroon weer mee aan het circus van leugens. Evenals toen verkreeg hij de volle medewerking van de lokale autoriteiten door met de "Nigeriaanse drugsmaffia" en "Joegoslavische inbrekers" op de proppen te komen, die de bajesboten zouden gaan bevolken. Definitief door de knieën ging het Zaanse college toen het ministerie van Justitie beloofde dat Zaanstad tegen 2011 een "permanente" gevangenis zou krijgen. Daar zou men dan heel wat werklozen als bewaker aan het werk kunnen zetten: koehandel en handjeklap over de hoofden van mensen zonder papieren heen. Die zitten zonder maximumtermijn van opsluiting en zonder iets misdaan te hebben onder mensonwaardige omstandigheden maandenlang gevangen en worden daarna vaak weer op straat gegooid, zonder rechten en zonder voorzieningen.
Noten
Terug